ΑΠΟΝΟΜΗ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ: ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

Από τον Απρίλιο 2021, με το νέο πλαίσιο πολιτογράφησης, όσοι επιθυμούν να γίνουν Έλληνες πολίτες δίνουν εξετάσεις επάρκειας με βάση ένα νέο σύστημα, που δίνει στον υποψήφιο συμπολίτη μας το Πιστοποιητικό Επάρκειας Γνώσεων για Πολιτογράφηση (ΠΕΓΠ) με πανελλαδικές εξετάσεις του υπουργείου Εσωτερικών. Απέναντι στο νέο σύστημα απονομής ιθαγένειας έχουν τοποθετηθεί πολιτικοί και καθηγητές αλλά και φορείς, αποκτώντας από νωρίς υποστηρικτές και αντιπάλους.

Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με όσα εξαγγέλθηκαν από την πλευρά του υπουργείου Εσωτερικών, θεσπίζεται ένα νέο σύστημα, που μέσα από διαφανείς διαδικασίες κάθε υποψήφιος θα πρέπει να ανταποκριθεί με επιτυχία σε εξέταση ελληνικής γλώσσας επιπέδου ανάλογου του Β1 στην κατανόηση και παραγωγή του προφορικού και γραπτού λόγου, καθώς και σε εξέταση γνώσεων στη γεωγραφία, την ιστορία, τον πολιτισμό και τους πολιτικούς θεσμούς της Ελλάδας. Το νέο σύστημα, ως σύστημα εξετάσεων, σε μεγάλο βαθμό ακολουθεί και εφαρμόζει, τηρουμένων των αναλογιών, τις διαδικασίες και τις ασφαλιστικές δικλείδες που ισχύουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Στη σχετική ανακοίνωση, το ΥΠΕΣ επισημαίνει ότι «η Τράπεζα Θεμάτων συνιστά ένα σημαντικό μέρος της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που καταβάλλει το Υπουργείο Εσωτερικών για τη δημιουργία ενός σύγχρονου και αδιάβλητου μηχανισμού, εναρμονισμένου στα πρότυπα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών κρατών. Μέσω του μηχανισμού αυτού θα χορηγείται η Ελληνική Ιθαγένεια στους ενδιαφερόμενους που πληρούν στο ακέραιο τα απαιτούμενα κριτήρια μέσα από διαφανείς διαδικασίες». Οι ενδιαφερόμενοι έχουν πρόσβαση –μήνες πριν από την εξέταση– στην τράπεζα θεμάτων της εξεταστικής διαδικασίας μέσω της ιστοσελίδας του υπουργείου Εσωτερικών. Η τράπεζα θεμάτων περιλαμβάνει 300 θέματα ιστορίας, γεωγραφίας, πολιτικών θεσμών και πολιτισμού. Παράλληλα, περιλαμβάνονται 100 κείμενα με τις ασκήσεις τους για την κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου, 100 κείμενα με τις ασκήσεις τους για την κατανόηση προφορικού λόγου, και 50 θέματα για την παραγωγή προφορικού λόγου της ελληνικής γλώσσας. Οι θεματικές ενότητες που προαναφέρθηκαν, εξετάζονται μέσω τυχαίας επιλογής θεμάτων από αυτή την πηγή, η οποία διαμορφώνεται και τηρείται με ευθύνη της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας του υπουργείου Εσωτερικών.

Οι εξετάσεις διενεργούνται δύο φορές τον χρόνο και κάθε υποψήφιος μπορεί να συμμετέχει όσες φορές επιθυμεί. Οι απαντήσεις θα αξιολογούνται από δύο (2) διορθωτές, όπως ισχύει και στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

«Μαζικούς αποκλεισμούς» βλέπει η Ελληνική Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Τη δυσκολία των θεμάτων που βρίσκονται στη δεξαμενή προς εξέταση για τους αιτούντες δείχνει ως λόγο μαζικού αποκλεισμού η Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. «Τον Οκτώβρη του 2020 δημοσιεύθηκε ο νόμος 4375/2020, ο οποίος επέφερε σημαντικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της απονομής ιθαγένειας και ειδικότερα στη διαδικασία πολιτογράφησης. Τη γραπτή εξέταση με θέματα από ειδική τράπεζα θεμάτων είχε εισάγει ήδη η προηγούμενη κυβέρνηση ως λύση στα περιστατικά αυθαιρεσίας της προφορικής συνέντευξης, που αποτελούσε τον αποκλειστικό τρόπο διαπίστωσης συνδρομής των ουσιαστικών κριτηρίων ένταξης για την πολιτογράφηση αλλοδαπού μέχρι σήμερα. Η καθυστέρηση στην ενεργοποίηση της καινοτομίας αυτής επέτρεψε στη σημερινή κυβέρνηση να υιοθετήσει το σύστημα αυτό με τον σκοπό, όπως αποδεικνύει η τράπεζα θεμάτων που αναρτήθηκε τη περασμένη εβδομάδα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, να δυσχεράνει δραστικά την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας από τους πολλούς αλλοδαπούς που την έχουν ζητήσει», σημειώνεται στην ανακοίνωση.

«Διαβάζοντας τις ερωτήσεις που περιλαμβάνονται σε κάθε θεματική ενότητα ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ότι το επίπεδο γνώσης που καλούνται να έχουν οι αιτούντες είναι αφενός αδιανόητα υψηλό, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι αιτούντες καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις που η γνώση τους ουδεμία σχέση έχει με τον βαθμό ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία. Η διαδικασία πολιτογράφησης δεν είναι πανελλήνιες εξετάσεις. Σκοπός της είναι να εντοπίσει την ένταξη των ανθρώπων και την εξοικείωσή τους με τη χώρα. Ο βαθμός δυσκολίας των ερωτήσεων καθιστά πρακτικά αδύνατη την επιτυχή εξέταση για την πλειοψηφία των αιτούντων που είναι αδύνατο να ανταποκριθεί επιτυχώς σε αυτό το επίπεδο εξέτασης. Θέτοντας τον βαθμό δυσκολίας σε τόσο υψηλό επίπεδο ουσιαστικά καταδικάζονται οι αιτούντες σε αποτυχία και άρα σε μόνιμη αλλοδαπότητα.

»Αν ο στόχος του Υπουργείου είναι να ελαχιστοποιηθούν δραματικά οι πολιτογραφήσεις, τότε με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι η συγκεκριμένη Τράπεζα Θεμάτων πληροί όλες τις προϋποθέσεις για τον μαζικό αποκλεισμό των αιτούντων. Οποιονδήποτε άλλο στόχο που σχετίζεται με την ανάγκη ενσωμάτωσης των αλλοδαπών που βρίσκονται στην Ελλάδα και την εδραίωση της κοινωνικής συνοχής απλώς τον καθιστά ακόμη δυσκολότερο. Αν όμως μας ενδιαφέρει οι άνθρωποι που ζουν, κοινωνικοποιούνται, δουλεύουν και έχουν ενταχθεί στην Ελλάδα να αποκτήσουν τη δυνατότητα, με τη συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων, να γίνουν μια μέρα πολίτες του κράτους, αυτή η τράπεζα θεμάτων είναι συνταγή αποτυχίας», καταλήγει το ελληνικό τμήμα της Ένωσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.