ΑΥΞΗΘΗΚΕ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ SOCIAL MEDIA ΕΝ ΜΕΣΩ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Στο 92% εντοπίζεται η διείσδυση του ίντερνετ μεταξύ Ελλήνων 16-74 χρόνων πανελλήνια, σύμφωνα με την έρευνα Focus on Tech Life της Focus Bari. Ουσιαστικά, όλοι οι Έλληνες είναι πλέον χρήστες ίντερνετ, ενώ οι συνθήκες της πανδημίας πυροδότησαν την ήδη υπάρχουσα τάση ανάπτυξης της ψηφιακής ζωής στην καθημερινότητα: όλοι ενημερώνονται, διασκεδάζουν, ψυχαγωγούνται, επικοινωνούν, αλλά και ψωνίζουν διαδικτυακά.

Από τον Μάρτιο του 2020, η ζωή των πολιτών είναι υπό καθεστώς lockdown, άλλοτε σκληρότερο και άλλοτε με χαλαρότερα μέτρα, λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας Covid-19. Κατά τη διάρκεια του lockdown πολλοί άνθρωποι έχουν αυξήσει τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τις επισκέψεις σε ιστότοπους και σε άλλες εφαρμογές, για να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους. Η χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το TikTok, το Twitter και το WhatsApp, έχει ανέβει σε υψηλά ποσοστά, ενώ οι σωματικές δραστηριότητες, όπως το τρέξιμο, το περπάτημα, το τζόκινγκ κ.λπ., έχουν πλέον αντικατασταθεί από διαδικτυακές δραστηριότητες, όπως τα online μαθήματα γυμναστικής, χορός μέσω βίντεο, συνομιλίες με φίλους και συνεργάτες μέσω βίντεο κ.ά.

Ως φυσικό επακόλουθο, επτά στους δέκα Έλληνες δηλώνουν ότι αύξησαν τον χρόνο (και ενέργεια) που αφιερώνουν στα social media από την έναρξη των lockdown από τον περασμένο Μάρτιο έως σήμερα: το Facebook έχει φτάσει στο 75%, με τρεις στους τέσσερις Έλληνες να έχουν τουλάχιστον ένα προφίλ, ενώ ακολουθούν τα Youtube και Instagram στο 62% και 55% αντίστοιχα.

Όμως, ο αυξημένος χρόνος έκθεσης και διάδρασης στα social media δεν είναι πάντα θετικός. Σύμφωνα με έρευνα της Focus Bari, δύο στους τρεις Έλληνες αγαπούν τα social media γιατί τους κρατούν σ’ επαφή με φίλους, με την κοινωνία και, γενικότερα, τους κάνουν να νιώθουν συνδεδεμένοι με τον «έξω κόσμο», καθώς και δύο στους πέντε χρησιμοποιούν τα social media για να προβάλλουν τη δουλειά τους ή/και να προσφέρουν επαγγελματικές υπηρεσίες τους.

Ερευνητικές μελέτες διαπίστωσαν ότι οι αλλαγές στον χρόνο που βρισκόμαστε συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο επηρέασαν αρνητικά τον τρόπο ζωής των ανθρώπων και, με τη σειρά τους, την ψυχική τους υγεία. Οι έρευνες επισημαίνουν τις αυξανόμενες ψυχικές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι εξαιτίας των μέτρων κοινωνικής απόστασης που έχουν λάβει στην πλειονότητά τους οι ευρωπαϊκές χώρες.

Το άγχος για τη διατήρηση της υγείας, οι καταθλιπτικές διαταραχές, οι σωματικοί πόνοι, το άγχος για τα οικονομικά, η αϋπνία, κ.λπ., είναι κλήσεις κινδύνου που σχετίζονται με τη χρήση των κοινωνικών μέσων και του Διαδικτύου. Τρεις στους πέντε παραδέχονται ότι αφιερώνουν στα social media περισσότερο χρόνο απ’ όσο θα ήθελαν και συχνά παρασύρονται από αυτά αμελώντας άλλες δραστηριότητες που θα ήθελαν να κάνουν, όπως διάβασμα, κάποιο χόμπι, άθλημα κ.λπ., ενώ δύο στους πέντε υπόσχονται κάθε πρωί στον εαυτό τους ότι δεν θα παρασυρθούν από τα social media, όμως δεν το καταφέρνουν.

Ένας στους τρεις ομολογεί ότι συχνά τα social media τον/την κάνουν να αισθάνεται ακόμα περισσότερη μοναξιά, καθώς κάποιες αναρτήσεις (posts) φίλων τούς κάνουν να αισθάνονται κατάθλιψη και ειδικά τα posts με φωτογραφίες από εποχές προ πανδημίας τούς κάνουν να αισθάνονται θλίψη.

Ωστόσο, σε τέτοιες εποχές, τα κοινωνικά μέσα έχουν δώσει και πολλά πλεονεκτήματα στους χρήστες τους. Πρώτον, το διαδίκτυο έχει επιτρέψει στους ανθρώπους να παραμένουν σε επαφή μεταξύ τους και να μοιράζονται πληροφορίες σχετικά με τη σωματική και συναισθηματική ευεξία. Επιτρέπει τη σύνδεση με φίλους και οικογένεια απευθείας από την άνεση του καναπέ. Το γεγονός ότι τέτοιες πλατφόρμες διευκολύνουν τις συνομιλίες μέσω βίντεο βοηθάει σημαντικά στην αίσθηση ότι η οικογένεια είναι κοντά, ακόμα κι αν μένει σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων.

Ωστόσο, άλλες μελέτες έχουν συσχετίσει τη χρήση των κοινωνικών μέσων ως μια βαθιά σκοτεινή τρύπα που κατακλύζει τον χρόνο, τις προσπάθειες και τον χώρο των ανθρώπων. Αρκετά περιεχόμενα που εξαπλώνονται σε διαφορετικές κοινωνικές πλατφόρμες έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της αυτοεκτίμησης των χρηστών, την κατάθλιψη, το άγχος και αρκετούς άλλους αρνητικούς κινδύνους για την υγεία.