ΕΞΙ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Ξεκινώντας από την κοντινή μας Σόφια, την «πλεκτή πόλη» με τους κρεμασμένους Μάρτηδες στα δέντρα, προσεγγίζεις στη συνέχεια τα μπερδεμένα Τίρανα, νεογέννητα κι όμως σοφά. Η περιπλάνησή σου στα διάτρητα από τις «σφαίρες» της ιστορίας, της θρησκείας και της πολιτικής Βαλκάνια μπορεί, ιδανικά, να κλείσει με την Istanbul, που έχεις συνηθίσει να αποκαλείς… Κωνσταντινούπολη.

Βουλγαρία, Αλβανία, Τουρκία: τρεις βαλκάνιες βασίλισσες, γειτόνισσες της Ελλάδας, αλλά, συνάμα, ιδιότροπα εξωτικές.

Για ν’ απολαύσεις αυτό το ίσως απρόσμενο city-hopping χρειάζεσαι: ακονισμένες τις αισθήσεις, αρκετή μνήμη στη φωτογραφική σου και ξεκούραστα πόδια για να χορτάσεις τις αφανέρωτες στην πρώτη ματιά ομορφιές που θ’ απλωθούν μπροστά σου, ίδιες χρωματιστά κομμάτια μιας κουρελούς χειροποίητης και μοναδικής, με καταβολές από το χθες και βλέμμα στραμμένο στο αύριο.

Στάση Sofia

Η Σόφια είναι καθαρή και οργανωμένη, προσφέρεται για οικονομικές αγορές ρούχων (βλέπε Serdica Center) και καλλυντικών και τραβά τα βλέμματα των επισκεπτών της χάρη στην ιδιότυπη ομορφιά της και την ελαφρώς ξεθωριασμένη αριστοκρατική της αίγλη, πάνω στην οποία προστίθενται σταδιακά οι σύγχρονες τάσεις στην ψυχαγωγία. Με δεκάδες επιλογές πάμφθηνου street food (καλαμπόκι, πίτες, πίτσα κ.ά) και ωραία πράγματα να δεις και να μάθεις, η βουλγαρική πρωτεύουσα επανήλθε ως ο νέος hot προορισμός του σαββατοκύριακου. Θα ξεχωρίσεις το Three Trolls (Chataldzha 24), ένα από τα παλαιότερα καφέ στη Σόφια, όπου μπορείς να πιεις φοβερά ροφήματα και να παίξεις επιτραπέζια επιλέγοντας ανάμεσα σε εκατοντάδες. Το Εθνικό Εθνογραφικό Ινστιτούτο, για μια γνωριμία με τη φολκλόρ μεριά της Βουλγαρίας, αξίζει μια επίσκεψη, επίσης. Ο καθεδρικός ναός Alexander Nevsky και η Συναγωγή της Σόφιας είναι σίγουρο πως θα σε εντυπωσιάσουν. Περπατώντας στη χαλαρωτική πεζοδρομημένη λεωφόρο Vitosha θα συναντήσεις πολλές επιλογές για φαγητό και ποτό. Στο 27 νούμερο, μπορείς να κάνεις μια στάση στο Shtastliveca, ένα χαριτωμένο εστιατόριο, με αυθεντικές βουλγαρικές γεύσεις, όπως ζουμερό κοτόπουλο με σκόρδο και πίτες με δενδρολίβανο. Για παραδοσιακή rakia (φρουτώδης ρακή), αλλά και πολύ καλό ουίσκι, προτίμησε το αγαπητό στους ντόπιους Bar Caldo Whiskey & Friends (Rakovska 125).

Bonus προορισμός: Bansko

Ο θρυλικός προορισμός χιλιάδων Ελλήνων φοιτητών απέχει γύρω στη μία ώρα από τη Σόφια και ενδείκνυται, φυσικά, για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ. Τον χειμώνα το Bansko είναι… μια χιονισμένη Μύκονος, όμως και την άνοιξη προσφέρεται για μια διασκεδαστική, σύντομη βόλτα. Πρόκειται για ένα γραφικό χωριό χτισμένο στους πρόποδες του όρους Pirin. Το κυριακάτικο παζάρι στην πλατεία της Αγίας Τριάδας μοιάζει με ταξίδι πίσω στο χρόνο: ντόπια προϊόντα (τυριά, μέλι) που διαλαλούνται με τον γνωστό… βαλκανικό τρόπο αξίζει να βρουν μια θέση στις αποσκευές σου. Το βράδυ μην περιμένεις τρελά γλέντια. Το χωριό ησυχάζει, εκτός αν σχεδιάσεις να πας καλοκαίρι για το Διεθνές Jazz Festival.

Στάση Tirane

Στα Τίρανα παρατηρείς σίγουρα τα πολύχρωµα κτίρια και την έλλειψη σχεδίου, λόγω της έντονης εσωτερικής μετανάστευσης στα τέλη του 90. Άναρχη και άτακτη, η αλβανική πρωτεύουσα αναζητεί ακόμα την ταυτότητά της και αυτό την καθιστά τουλάχιστον ενδιαφέρουσα. Παράλληλα, οι ντόπιοι επιχειρούν να αναπροσδιορίσουν το στίγμα τους και να «μαγειρέψουν» με δικά τους υλικά την Αμερική και την Ευρώπη. Μετά τη βόλτα στη Σοβιετική Πυραμίδα, σε κάποια από τα επισκέψιμα πολυβολεία του Χότζα (bunkers) , αλλά και την απαραίτητη στάση στο διαβόητο περιστρεφόμενο «καφέ τ’ ουρανού» στη  Rruga Ibrahim Rugova, μπορείς να απολαύσεις μια μπίρα σε ένα από τα δεκάδες μαγαζιά (με τον καφέ, όπως τον ξέρεις από την Ελλάδα) που βρίσκονται γύρω από την πλατεία του Σκεντέρμπεη, με το εντυπωσιακό άγαλμα στο κέντρο. Από εκεί, θα ξεκινήσεις για τη συνέχεια: το εθνικό ιστορικό μουσείο και την Όπερα. Για να χορτάσεις, έχεις δεκάδες επιλογές που αξίζει ν’ ανακαλύψεις αυθορμήτως. Το Mt Dajti Ballkoni Dajtit Restaurant, κοντά στο βουνό Dajiti όμως, θα σε εντυπωσιάσει, γιατί θα γευτείς παραδοσιακή, αλβανική κουζίνα σε αρκετά οικονομικές τιμές και με συγκλονιστική θέα. Άλλωστε, δεν θα πεινάς πολύ, αν για το πρωινό σου έχεις επιλέξει μια (εντάξει, δύο) πίτες με κρεμμύδι και ντομάτα, με αυτό το θεσπέσιο φύλλο και την ελαφριά υφή, που πωλούνται σχεδόν σε κάθε φούρνο και δίνονται στο χαρτί μαζί με μια δυνατή Καλημέρα.

Bonus προορισμός: Korçë

Κοντά στα Τίρανα, βρίσκονται ενδιαφέροντες, πολύ κοντινοί προορισμοί, κανένας όμως δεν είναι σαν την Κορυτσά που απέχει λίγο περισσότερο, ας πούμε, από το επίσης θαυμάσιο Πόγραδετς. Είναι μια πανέμορφη, γαλήνια πόλη της Αλβανίας με έντονο το ελληνικό στοιχείο, με ελάχιστη απόσταση από την Καστοριά και γύρω στις τρεις ώρες από τα Τίρανα. Τα όμορφα πάρκα της, τα κεραμιδένια σπίτια και το σχεδόν αρχαίο, μεσαιωνικό της παζάρι θα σε ανταμείψει με απολαυστικές περατζάδες και νοστιμιές. Σχεδόν σε οποιαδήποτε από τις παραδοσιακές ταβέρνες, θα γευθείς σπιτικές πίτες και εκλεκτό κρέας (κυρίως αρνί), πάντα συνοδευμένα από μπόλικα λαχανικά και χορταστικές αλοιφές. Υπάρχει, όμως, και η απόλυτη γευστική απόλαυση που λέγεται kernacka (ίσως ο πιο νόστιμος κεφτές που θα φας ποτέ) και ένα μαγαζί πίσω από το παζάρι θα σε σερβίρει στη λαδόκολλα, ζεστά και υπέροχα. Ένα πιάτο που μυρίζει Αλβανία, ειδικά αν συνοδευτεί από τη θρυλική μπίρα Korçë.

Στάση Istanbul

Για την πόλη-θρύλο και το σταυροδρόμι Δύσης και Ανατολής γράφονται και λέγονται συνεχώς πράγματα, καθώς είναι σταθερά αγαπημένη επιλογή των Ελλήνων ταξιδιωτών. Το θέμα είναι ότι δεν φτάνει μια φορά να πας και να τη δεις, εξ ου και πολλοί επιστρέφουν, για να ανακαλύψουν κάτι καινούργιο… Η Πόλη είναι ένας αξεπέραστος προορισμός, στενά συνδεδεμένος με εικόνες που έχεις κατά νου για τη Σαγήνη, την Ξενιτιά, την Πατρίδα, την Περιπέτεια. Επειδή είμαι σίγουρη ότι έχεις πάει έστω μια φορά στην Πόλη, δεν θα σου πω για την Αγιά Σοφιά και τον Πύργο του Γαλατά, ούτε για το yeni raki και τα λαχταριστά μύδια που πωλούν οι πλανόδιοι. Θα σου πω, όμως, για το Μουσείο της Αθωότητας του Τούρκου νομπελίστα συγγραφέα Ορχάν Παμούκ (Cukurcuma Caddesi, Dalgic Cikmazi 2 ), που πρόκειται για την υλική εκδοχή του ομώνυμού του μυθιστορήματος. Τέσσερις όροφοι με αντικείμενα και εικόνες από την Τουρκία των μέσων του 20ου αιώνα που σου ανεβάζουν τη ρομαντική και τη νοσταλγική διάθεση στα ύψη! Πιες καφέ στον λόφο Pierre Loti, με θέα όλον τον κεράτιο κόλπο, και εμπνεύσου, όπως έκανε και ο Γάλλος ναυτικός και λογοτέχνης Lotti. Φάε ξέχειλο από ό, τι γέμιση τραβά η ψυχή σου cumpir (πατάτα με βούτυρο) στο κοσμοπολίτικο Ortakoy, λιγάκι μακριά από το πολύβουο Beyoğlu και την «λεωφόρο για ψώνια» Istiklal. Κάνε μια επίσκεψη στο πολυτελές Bebek, αυτή την ακριβή γειτονιά του Βοσπόρου και απόλαυσε κοκτέιλ σε κάποιο από τα δεκάδες, ευρωπαϊκής αισθητικής μαγαζιά. Αλλά, να τιμήσεις μ’ ένα νωχελικό περίπατο και δυο πολύ ξεχωριστές και πληγωμένες γειτονιές της πόλης: το «δικό μας» Φανάρι και, βέβαια, το Balat, την αρμενοεβραϊκή περιοχή με τις απλωμένες μπουγάδες που συνθέτουν σκηνικό Νάπολης και Ρώμης. Πίσω στο κέντρο της Istanbul, φάε πρωινό από πλούσιο μπουφέ -ω, ναι, είναι το κάτι άλλο το τούρκικο breakfast- στο ξακουστό Café Ara, του γνωστού φωτογράφου Αρά Γκιουλέρ. (Tomtom Mahallesi, Tosbağa Sk. No:2), αλλά πιες και σπιτική λεμονάδα σε μια από τις πιο όμορφες αυλές της Πόλης. Πού; Στο Limonlu Bahçe, που σε καλεί να ησυχάσεις μια στιγμή από την ένταση της Κωνσταντινούπολης και να κάνεις σπέσιαλ ραχάτι... (Yeni Çarşı Cd. No:74)

Bonus προορισμός: Bursa

Για αυτή τη μικρή πόλη της Τουρκίας, που είναι διάσημη για τα μεταξωτά της, έχει γραφτεί το εξαιρετικό ρεμπέτικο τραγούδι που πάει κάπως έτσι: «Να ξεφύγω δεν μπορούσα, καθώς γύριζα απ’ την Προύσσα…». Καταπράσινη, φιλόξενη και, επίσης, ένας γαστριμαργικός παράδεισος καθώς, αν πας, θα γευτείς εξαιρετικό, φρέσκο ψάρι, αλλά και το καλύτερο-όπως φημολογείται- Iskender Kebap της χώρας. Εκτός από αυτό το διάσημο πιάτο (αρνίσιος γύρος, με ντομάτα και γιαούρτι) που παραδοσιακά συνοδεύεται με Sira (σταφιδόζουμο), μπορείς να δοκιμάσεις το Inegöl Köfte (αρνίσιοι κεφτέδες με κρεμμύδι), μία ακόμη σπεσιαλιτέ της πόλης. Η δημοφιλής αλυσίδα εστιατορίων İskender Efendi Konaği δεν θα σε απογοητεύσει, καθώς το κεντρικό τους κατάστημα στην Bursa είναι διαμορφωμένο σαν παλιό, τουρκικό σπίτι. (Soğanli Botanik Park)

Στο τέλος του ταξιδιού, είπε πας σε μια από αυτές τις περιοχές, είτε σε κάποιες, είτε σε όλες, για ένα ξεσηκωτικό των αισθήσεων οδοιπορικό, θα επιστρέψεις με βρώμικα ρούχα και αποσκευές φορτωμένες συναισθήματα. Θα έχεις καταλάβει από πρώτο χέρι γιατί τα Βαλκάνια είναι τόσο όμορφα και τόσο μπερδεμένα, θα έχεις εκτιμήσει τον πλούτο, την ιστορία και τις δυνατότητές τους να συνεχίζουν να έχουν ισχυρή θέση στον παγκόσμιο χάρτη. Ίσως απορήσεις, κιόλας, γιατί εμείς προτιμάμε να λεγόμαστε Ευρωπαίοι, παρά Βαλκάνιοι, αφού είμαστε τόσο πιο κοντά σε αυτούς τους λαούς. Και στην αρχή κάθε επόμενου ταξιδιού σου εκεί, θα ξέρεις ότι πρόκειται να κάνεις έναν γύρο του κόσμου (σου), πασπαλισμένο μπαχαρικά και άνθη πορτοκαλιάς, λιγάκι τσίκνα και σταφύλι πατημένο.