Η κλασική και σύγχρονη κουλτούρα της Θεσσαλονίκης

Θεσσαλονίκη είσαι μία στον κόσμο δεν είν’ άλλη Θεσσαλονίκη μου γλυκιά πού να `χει τέτοια ομορφιά και τα δικά σου κάλλη…

Με «αίμα» βασιλικό, αφού η πόλη έχει πάρει το όνομα της από την Θεσσαλονίκη, αδερφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και κόρη του βασιλιά της Μακεδονίας Φίλλιπου Β’, έχει πολλές ιστορίες να διηγηθεί από την ίδρυση της το 316/315 π.χ. μέχρι και σήμερα. Εξελίχθηκε ραγδαία και έγινε η όμορφη πόλη που γνωρίζουμε καθώς και ένα κομβικό πολιτιστικό σταυροδρόμι. Η συμπρωτεύουσα έχει πολλά ενδιαφέροντα μέρη να δει κανείς και πολλά συναρπαστικά πράγματα να κάνει. Ας δούμε ένα - ένα τα φανερά και κρυφά χαρίσματα της.

Η αψίδα του Γαλέριου - Καμάρα

Το πρώτο πράγμα που θα δείτε με το που θα πατήσετε το πόδι σας στη Θεσσαλονίκη είναι η αψίδα του Γαλέριου, πιο γνωστή και ως «Καμάρα» ή «Θριαμβικό τόξο του Γαλέριου». Στήθηκε μετά τη νίκη του συναυτοκράτορα Γαλέριου κατά των Περσών 296-297 μ.χ. για να επαινέσει το θρίαμβο του. Η Αψίδα στη σημερινή της μορφή είναι κολοβή… είναι κάπως λειψή. Λείπει ο τέταρτος πεσσός του τόξου που πατούσε στο οδόστρωμα της σημερινής οδού Εγνατίας, και όλο το αντίστοιχο ανατολικό τόξο. Πιθανόν να κατέρρευσε στο σεισμό του 620 μ.Χ. οπότε και κατέρρευσαν πολλά μνημεία μεταξύ των οποίων και η αρχαία αγορά. H αψίδα του Γαλέριου στην αρχική της μορφή συνδεόταν με τα Ανάκτορα του Γαλέριου, νοτιοδυτικότερα, και με τη Ροτόντα προς τον Βορρά.

Λευκός Πύργος

Μετα την Καμάρα σειρά έχει ο Λευκός Πύργος. Αν και η ιστορία του είναι βαμμένη με αίμα, ο Λευκός Πύργος κατάφερε, στο πέρασμα των αιώνων, να γίνει το σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης. Η ιδιαιτερότητα του σχήματός του αλλά και η περίοπτη θέση του στην παλιά παραλία τον κάνουν το «νούμερο ένα» σε επισκεψιμότητα μνημείο της Θεσσαλονίκης. Η ακριβής ημερομηνία κατασκευής του Λευκού Πύργου δεν είναι γνωστή. Εκτιμάται ότι κτίστηκε το 15ο αιώνα, μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς το 1430. Έχει ύψος 33,90 μέτρα και διάμετρο 22,70 μέτρα. Αποτελείται από ισόγειο και έξι ορόφους που επικοινωνούν με εσωτερικές σκάλες μήκους 120 μέτρων, οι οποίες ελίσσονται κοχλιωτά σε επαφή με τον εξωτερικό τοίχο, αφήνοντας στο κέντρο έναν κυκλικό πυρήνα διαμέτρου 8,50 μέτρων. Έτσι, σε κάθε όροφο σχηματίζεται μια κεντρική κυκλική αίθουσα, με την οποία επικοινωνούν μικρότερα τετράπλευρα δωμάτια, ανοιγμένα στο πάχος του εξωτερικού τοίχου. Ο τελευταίος όροφος διαθέτει μόνο την κεντρική αίθουσα και έξω από αυτήν δημιουργείται δώμα, που σας προσφέρει τη δυνατότητα να απολαύσετε τη μαγευτική θέα της πόλης και βέβαια της θάλασσας.

Πύργος του Τριγωνίου

Εντυπωσιακό σημείο των τειχών της Θεσσαλονίκης και από τα πλέον πολυσύχναστα και δημοφιλή μέρη της πόλης είναι ο Πύργος του Τριγωνίου. Χτίστηκε πιθανότατα το δεύτερο μισό του 15 αιώνα , μετά την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους, μαζί με τον Λευκό Πύργο, τον Πύργο του Βαρδαρίου, και τον κεντρικό πύργο στο Επταπύργιο, κρίσιμα σημεία για την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της πόλης. Κατά την οθωμανική περίοδο ήταν γνωστός ως πύργος της Αλύσεως και ως Ζωσμένος πύργος πιθανότατα λόγω της διακοσμητικής ταινίας που έφερε στην περιφέρειά του. Το εσωτερικό του έχει τρία πολυβολεία που ήλεγχαν ανατολικά και βόρεια την πόλη Το κτίσμα αυτό είχε τριγωνική κάτοψη, γι΄αυτό του βγήκε το όνομα Πύργος του Τριγωνίου. Εκεί ανεβαίνει κανείς για να δει το ανατολικό τείχος και να «κλέψει» τη θέα της πόλης, ή όπως λένε οι Θεσσαλονικείς «Να φτάσει το βλέμμα σου μακριά».

Σκεπαστή Αγορά «Μπεζεστένι»

Το πιο χαρακτηριστικό κτίσμα του πρώτου αιώνα της τουρκοκρατίας, όπου είναι φανερή η τεχνική των βυζαντινών είναι η Σκεπαστή Αγορά «Μπεζεστένι», που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Εγνατία και Βενιζέλου, σε ένα σημείο της παλιάς πόλης της Θεσσαλονίκης, που φαίνεται πως ανέκαθεν αποτελούσε το κέντρο του εμπορικού τομέα. Οι δύο άλλωστε δρόμοι, Εγνατία και Βενιζέλου, υπήρχαν στην ίδια θέση από τα αρχαία χρόνια και ακόμα λίγο πιο πάνω, βορειοανατολικά, υπάρχει η Αρχαία Αγορά της πόλης. Το Μπεζεστένι, για το οποίο μιλούν με θαυμασμό οι περιηγητές του 16ου αιώνα, θεωρώντας το ως την ομορφότερη αγορά των Βαλκανίων, στέγαζε διάφορα επαγγέλματα, κύρια όμως υφασματέμπορους και χρυσοχόους.

Βόλτες

Εκτός από βαριά ιστορία η Θεσσαλονίκη χαρακτηρίζεται από γραφικότητα και έντονο ρομαντισμό. Αν λοιπόν θέλετε να φτιάξετε ατμόσφαιρα ξεκινήστε από την Άνω Πόλη. Τα δρομάκια που ανηφορίζουν πάνω από την οδό Αγίου Δημητρίου καταλήγουν σε γειτονιές που θα μπορούσαν να βρίσκονται σε γραφικό μακεδονίτικο χωριό. Εδώ τα σπίτια παραμένουν δείγματα υπέροχης λαϊκής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, με χαριτωμένα παράθυρα, χρωματιστές πόρτες, περίτεχνες αυλόπορτες και μικρές πλατείες με κρυμμένα ουζερί και καφενέδες. Με άλλα λόγια, το ωραιότερο σκηνικό για βόλτες.

Συνεχίστε στην «παλιά παραλία». Η παραθαλάσσια περαντζάδα ξεκινά από την προβλήτα του λιμανιού, εκεί όπου μπορείτε να ξεκουρασθείτε για λίγο στα παγκάκια - ξαπλώστρες ατενίζοντας την λεωφόρο Νίκης. Η παραλιακή βόλτα περνά από την πλατεία Αριστοτέλους, συνεχίζει μπροστά από τα δεκάδες café της λεωφόρου και φτάνει στο πλακόστρωτο κομμάτι του μετώπου, από τον Λευκό Πύργο μέχρι τις Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, την κλασική όσο και γραφική διαδρομή με φόντο αμαξάδες, πλανόδιους με μαλλί της γριάς και καραβάκια που είναι πλωτά μπαρ.

Τερματικός σταθμός της βόλτας σας η Νέα Παραλία. Αν η περαντζάδα του Λευκού Πύργου θυμίζει παλιά νοσταλγική Ελλάδα, η διαδρομή της Νέας Παραλίας αποτελεί το σύγχρονο ευρωπαϊκό πρόσωπο της πόλης. Εδώ θα κάνετε ποδηλατάδες, βόλτες ρομαντικές ή οικογενειακές, περνώντας από τους θεματικούς κήπους με τις λιμνούλες, τα παιδικά πάρκα, τα λουλούδια και τα café με θέα τον Θερμαϊκό Κόλπο.

«Μυστικές» αγορές

Όπως είπαμε η πόλη έχει και πολλά κρυφά χαρίσματα που παραμένουν άγνωστα στους περισσότερους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης. Αναφερόμαστε στις «μυστικές» αγορές της, στις οποίες θα βρείτε από τρόφιμα και λουλούδια μέχρι αντίκες και κοσμήματα. Μέσα από μια οργανωμένη περιήγηση σε αυτά τα πολύχρωμα και αυθεντικά σημεία θα πάρετε μαθήματα ιστορίας, θαυμάζοντας τα αξιοθέατα που θα βρεθούν στον δρόμο σας. Η διασκεδαστική περιπέτεια ξεκινά από τα Λουλουδάδικα, την αγορά με τα υπαίθρια ανθοπωλεία και συνεχίζει στο Μοδιάνο που συνορεύει με τις οδούς Ερμού και Ηρακλείου και είναι πάντα γεμάτη κόσμο. Η τελευταία φιλοξενείται σε ένα κτήριο του 1922 και αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά τροφίμων της πόλης, ενώ κατασκευάστηκε το 1908 και πήρε το όνομά της από τον αρχιτέκτονα που τη σχεδίασε, τον Ελί Μοδιάνο, η οικογένεια του οποίου μάλιστα χρηματοδότησε την κατασκευή της. Τα καταστήματα (κρεοπωλεία, μαγαζιά με μπαχαρικά, ιχθυοπωλεία κ.λπ.) στον εσωτερικό της χώρο είναι χωρισμένα σε ενότητες. Έπειτα το Καπάνι, βρίσκεται βορειοδυτικά της πλατείας Αριστοτέλους και προσφέρεται για μια αξέχαστη εμπειρία γεμάτη με ολόφρεσκα λαχανικά, τους απλούς ανθρώπους, τις λαϊκές φιγούρες και ακατάπαυστες φωνές. Συνεχίστε τη βόλτα σας προς την αγορά Χαλκέων, όπου θα παρατηρήσετε από κοντά τους ελάχιστους εναπομείναντες μπακιρτζήδες. Τέλος, λίγο πιο πάνω θα συναντήσετε το Μπιτ Παζάρ με τα παλαιοπωλεία και τις αντικερί που θα σας γυρίσουν πίσω στον χρόνο.

Τι να κάνετε

Αφού δείτε πράγματα και θαύματα στην όμορφη τούτη πόλη θα έχετε την ευκαιρία να κάνετε κιόλας ακόμα περισσότερα: Νοικιάστε ένα ποδήλατο και κάντε βόλτες στην πόλη. Κάντε την εγγραφή στην εταιρεία που διαχειρίζεται το κοινόχρηστο δίκτυο ποδηλάτων του Δήμου Θεσσαλονίκης, φορτίζετε με χρήματα την προσωπική σας κάρτα που ισοδυναμεί με ώρα ενοικίασης και φύγατε. Δείτε θερινό σινεμά σε ταράτσα. Ένα από τα πιο αγαπημένα πράγματα είναι αναμφισβήτητα τα θερινά σινεμά για προβολές κάτω από τον έναστρο ουρανό. Οι προβολές γίνονται ψηλά, σε Βεράντα, με μοναδική θέα στο Θερμαϊκό Κόλπο και προσφέρουν μαγικές κινηματογραφικές βραδιές. Αγοράστε δίσκους από δισκοπωλείο σε ταράτσα. Στη Θεσσαλονίκη και τα δισκοπωλεία την κάνουν ταράτσα… αγοράστε δίσκους από μουσικές που κινούνται μεταξύ της techno και της jazz, της house και της hip hop, αλλά και της afro/world και της pop και τραβήξτε φωτογραφίες από ψηλά. Για τελείωμα κάτι θεαματικό, δείτε φλαμίνγκο από κοντά στο Καλοχώρι. Αφήστε τους άλλους να χαίρονται με τα φουσκωτά φλαμίνγκο στις πισίνες, εσείς δείτε τα από κοντά, ολοζώντανα! Μόλις 8 Klm από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, στις δυτικές ακτές του Θερμαϊκού Κόλπου βρίσκεται η λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, εκεί θα βρείτε τα πανέμορφα αυτά πουλιά.