Η ΚΡΥΦΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

Η αναθεωρημένη Σύμβαση μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» υπεγράφη βιαστικά και με ελάχιστη δημοσιότητα το μεσημέρι της Παρασκευής 5 Φεβρουαρίου στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, παρουσία των πρέσβεων ΗΠΑ και Καναδά. Εκ μέρους της κυβέρνησης υπέγραψε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, και για την Eldorado Gold ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, Τζορτζ Μπερνς, και ο αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής τής «Ελληνικός Χρυσός», Χρήστος Μπαλάσκας. Η νέα τροποποιημένη σύμβαση προβλέπει την 25ετή εκμετάλλευση των μεταλλείων Κασσάνδρας στη Χαλκιδική.

Επισήμως, οι όροι της νέας σύμβασης δεν δόθηκαν ακόμα στη δημοσιότητα, εκτός από μια περίληψη που ανακοίνωσε η εταιρεία στην ιστοσελίδα γης. Ωστόσο, από το Υπουργείο έγιναν διαρροές σε ΜΜΕ, σύμφωνα με τις οποίες πρόκειται για «ιδανική επένδυση με περιβαλλοντικές ευαισθησίες» καθώς και με «εκατοντάδες θέσεις» εργασίας.

Είναι όμως έτσι; «Όχι», απαντά το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων στη Χαλκιδική, που εδώ και 30 χρόνια αναπτύσσει οικολογική ακτιβιστική δράση για να προστατέψει το περιβάλλον της περιοχής. Γι’ αυτό, αναφέρει, η νέα σύμβαση και το νέο επενδυτικό σχέδιο που τη συνοδεύει κατατέθηκαν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης τον Νοέμβριο 2019 και κρατήθηκαν μυστικά από τους πάντες. Ακόμα και το αίτημα του άμεσα ενδιαφερόμενου Δήμου Αριστοτέλη να συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις, αγνοήθηκε. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι επαφές των δύο μερών διακόπηκαν για πολλούς μήνες μέσα στο 2020, γιατί ακόμα και στελέχη της φιλο-επενδυτικής κυβέρνησης Μητσοτάκη θεώρησαν τις απαιτήσεις της εταιρείας «αποικιοκρατικές».

ΣΥΡΙΖΑ: «Φέρτε τη σύμβαση στη Βουλή»

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως αξιωματική αντιπολίτευση ζήτησε από τον κ. Σκρέκα να καταθέσει επίσημα στη Βουλή την τροποποιημένη σύμβαση. Την αίτηση υπογράφουν 36 βουλευτές, που σημειώνουν: «Η υπογραφή της τροποποίησης της σύμβασης, που έγινε παρουσία ξένων πρέσβεων και δεν έχει δημοσιοποιηθεί, γεννά πολύ σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με το περιεχόμενό της, καθώς είναι πιθανόν να επιφέρουν ενδεχόμενη περιβαλλοντική ζημία, αλλά και ζημία στο δημόσιο συμφέρον».

Σε ανακοίνωσή τους, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ρωτούν γιατί η κυβέρνηση δεν δημοσιοποίησε αυτή την τροποποίηση, αφού «είναι τόσο περιχαρής με την εξέλιξη αυτή», ώστε όλοι «να δούμε τα πραγματικά στοιχεία του κειμένου, τα οποία επιμελώς αποκρύπτονται ή διαστρεβλώνονται μέσα από διαρροές και non paper».

Μετά τις υπογραφές, ο Κ. Σκρέκας δήλωσε: «Με αυτήν τη συμφωνία απεμπλέκουμε και επανεκκινούμε μία από τις μεγαλύτερες, άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα μας. Περιμένουμε πολλά οφέλη για την τοπική κοινωνία, την εθνική οικονομία, την Ελλάδα στο σύνολό της. Με βάση αυτήν τη νέα συμφωνία, θα έχουμε περισσότερες θέσεις εργασίας, περισσότερα άμεσα έσοδα για το ελληνικό κράτος και φυσικά πολύ χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, γιατί εφαρμόζονται νέες τεχνολογίες σε ό,τι αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος. Με την τροποποίηση της σύμβασης, από τις 1.650 θέσεις εργασίας που σήμερα υπάρχουν, σε πλήρη ανάπτυξη θα έχουμε συνολικά περισσότερες από 3.000 θέσεις εργασίας, ενώ οι νέες επενδύσεις θα ανέλθουν σε 1,6 δισ. ευρώ. Οφείλω να πω ότι, πέρα από τη χρήση νέων τεχνολογιών για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαχείριση των αποβλήτων, εφαρμόζεται και ένα σύστημα περιβαλλοντικής παρακολούθησης, εικοσιτετράωρης λειτουργίας, επτά μέρες την εβδομάδα, με 400 σημεία ελέγχου περιμετρικά των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων».

Σύμφωνα με τις ανεπίσημες διαρροές, προβλέπονται τα εξής:

Μέσα σε διάστημα 12 έως 24 μηνών η εταιρεία να καταθέσει νέα πρόταση για την υλοποίηση, βάσει νέας τεχνοοικονομικής μεθόδου, της δέσμευσης για καθετοποίηση της παραγωγής με την κατασκευή εργοστασίου μεταλλουργίας χρυσού.

Οι άμεσες θέσεις εργασίας αυξάνονται σε 3.070, έναντι 1.650 σήμερα, με πρόβλεψη την περίοδο της κατασκευής να προστεθούν παροδικά 900 επιπλέον θέσεις.

Στο νέο σχέδιο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα αιτήματα της τοπικής κοινωνίας, η εταιρεία δεσμεύεται για την εμπροσθοβαρή υλοποίηση επενδύσεων και έργων ύψους 67 εκατ. ευρώ για την τοπική κοινωνία, με τα πρώτα έργα, ύψους 13 εκατ. ευρώ να πραγματοποιούνται εντός των πρώτων 5 ετών.

Η συνεισφορά του νέου επενδυτικού σχεδίου

Για την ελληνική οικονομία:

• Σταθερά έσοδα 2 δισ. ευρώ για τα κρατικά ταμεία τα επόμενα 25 χρόνια

• Επιπλέον επενδύσεις 1,9 δισ. δολάρια (1,6 δισ. ευρώ) για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας

• Εμπροσθοβαρής υλοποίηση των επενδύσεων με καταβολή 1 δισ. δολάρια (σχεδόν 1 δισ. ευρώ) την πρώτη πενταετία

• Αύξηση κατά 10% των μεταλλευτικών τελών και επέκταση της εφαρμογής τους σε όλο το περιεχόμενο των εξορυσσόμενων μετάλλων (ad valorem)

• Επιπλέον έσοδα άνω των 200 εκατ. ευρώ από τα μεταλλευτικά δικαιώματα, που συνολικά θα ανέλθουν σε 300 εκατ. ευρώ, για το Ελληνικό Δημόσιο και τον Δήμο Αριστοτέλη

• Τόνωση της αγοράς με 3,5 δισ. ευρώ να προβλέπεται να διοχετευθούν σε προμήθειες και υπηρεσίες ελληνικών επιχειρήσεων και επαγγελματιών.

«Ντροπιαστική»

«Ντροπιαστική και αποικιοκρατική» χαρακτηρίζει τη νέα σύμβαση το Παρατήριο Μεταλλλευτικών Δραστηριοτήτων και εξηγεί: «Η απόφαση του ΣτΕ που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο 2020, μεσούσης της διαπραγμάτευσης, επιβεβαίωσε την παραβίαση της σύμβασης από την εταιρεία και έδωσε στην κυβέρνηση “το πάνω χέρι”. Από θέση ισχύος πλέον μπορούσε είτε να διεκδικήσει και να πετύχει τη μεταλλουργία και το μέγιστο όφελος για το Δημόσιο, είτε να καταγγείλει τη σύμβαση και να ζητήσει αποζημιώσεις. Η κυβέρνηση δεν έπραξε τίποτα από τα δύο, απέκρυψε την απόφαση που δικαίωνε το Δημόσιο, και υπέκυψε σε όλες τις απαιτήσεις της εταιρείας, σαν να χρωστούσαμε εμείς στην εταιρεία και όχι το αντίθετο.

Με τη νέα σύμβαση, η εταιρεία πετυχαίνει τους δύο βασικούς της στόχους:

   . Απαλλάσσεται από την υποχρέωση κατασκευής μεταλλουργίας χρυσού.

   . Παίρνει νομικές διασφαλίσεις για την απρόσκοπτη εξέλιξη της “επένδυσης”, δένοντας χεροπόδαρα το Δημόσιο με ρήτρες αποζημίωσης όταν η εταιρεία κρίνει ότι βλάπτονται τα συμφέροντά της».

Τι δεν θα γίνει:

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, «από το νέο επενδυτικό σχέδιο δεν απουσιάζουν μόνο το εργοστάσιο μεταλλουργίας και η μονάδα θειϊκού οξέος, αλλά και άλλα έργα που εγκρίθηκαν το 2011 αλλά η εταιρεία δεν θέλει να κατασκευάσει: το νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Μαντέμ Λάκκο, η συνδετήρια στοά Μαντέμ Λάκκου - Ολυμπιάδας, ενώ αντί για νέο βιομηχανικό λιμάνι στο Στρατώνι προβλέπεται μια απλή αναβάθμιση της παλιάς προβλήτας. Δεν υπάρχει καθόλου το “Μεταλλευτικό Κέντρο Μαντέμ Λάκκου”, όπου υποτίθεται ότι θα συγκεντρώνονταν όλες οι ρυπογόνες βιομηχανικές δραστηριότητες. Ολυμπιάδα και Στρατώνι θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι του τροποποιημένου επενδυτικού σχεδίου. Τα δύο παλαιά εργοστάσια εμπλουτισμού θα συνεχίσουν να λειτουργούν μέχρι την εξόφληση των μεταλλευτικών αποθεμάτων εξάγοντας συμπυκνώματα, όπως ακριβώς συμβαίνει μέχρι σήμερα. Ο Χώρος Απόθεσης Επικινδύνων Αποβλήτων Κοκκινόλακκα πάνω από το Στρατώνι μεγαλώνει, για να δεχθεί τα επιπλέον απόβλητα και από νέες εξορύξεις. Όλα όσα έχουμε γράψει και καταθέσει στο ΥΠΕΝ ήδη από το 2017 για το πραγματικό επενδυτικό σχέδιο της Ελληνικός Χρυσός, επιβεβαιώνονται, λέξη προς λέξη».

Ποιος αξιολόγησε το νέο σχέδιο;

Υπενθυμίζουμε ότι στο τέλος του 2019, το ΥΠΕΝ είχε αναθέσει σε εξειδικευμένη εταιρεία συμβούλων (την Grant Thornton Ανώνυμη Εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών και Συμβούλων) την οικονομική αξιολόγηση του νέου επενδυτικού σχεδίου αλλά και τη συγκριτική του αξιολόγηση με το προηγούμενο ως προς συγκεκριμένες ποσοτικές και ποιοτικές παραμέτρους και μετρήσιμους δείκτες συμβολής στην εθνική και τοπική οικονομία. Το έργο αυτό είτε δεν παραδόθηκε ποτέ, είτε «θάφτηκε», επειδή τα πορίσματά του δεν ήταν ευνοϊκά για την πρόταση της εταιρείας. Ποιος τελικά αξιολόγησε το νέο σχέδιο και γιατί έγιναν χωρίς αμφισβήτηση αποδεκτά τα μάλλον ευφάνταστα νούμερα της «Ελληνικός Χρυσός»;