STAN LEE: Ο ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΘΡΥΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ

Όσοι από εμάς ασχολούμαστε με τα κόμικς και το animation τον ξέρουμε από παλιά, οι υπόλοιποι τον γνώρισαν μέσα από τις ταινίες της Marvel που σαρώνουν τα ταμεία και είναι τα blockbuster κάθε χρονιάς. Ο λόγος για τον Stan Lee. Είναι ένας Αμερικανός συγγραφέας βιβλίων κόμικς, συντάκτης, εκτελεστικός παραγωγός ταινιών, ηθοποιός και εκδότης. Ήταν πρώην αρχισυντάκτης της Marvel Comics και αργότερα εκδότης και πρόεδρος της, πριν εγκαταλείψει την εταιρεία για να γίνει ο επίτιμος πρόεδρος της, καθώς και μέλος του συντακτικού συμβουλίου της. Συνεργάστηκε με αρκετούς καλλιτέχνες, όπως ο Jack Kirby και ο Steve Ditko και συν-δημιούργησε φανταστικούς χαρακτήρες όπως ο Spider-Man, Hulk, Doctor Strange, οι Fantastic Four, ο Daredevil, Black Panther και οι X-Men. Μαζί με τον Larry Lieber, δημιούργησε τους χαρακτήρες Ant-Man, Iron Man και Thor. Εισήχθη στο Hall of Fame του Will Eisner το 1994 και στο Hall of Fame του Jack Kirby το 1995. Επίσης, έλαβε και ένα εθνικό βραβείο τέχνης το 2008.

Πρώτα χρόνια

Ο Stanley Martin Lieber γεννήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου του 1922 στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης στο διαμέρισμα των εβραίων μεταναστών γονέων του, της Celia και του Jack Lieber, στη γωνία της δυτικής 98ης οδού και της δυτικής End Avenue. Ο πατέρας του, εκπαιδευμένος ράφτης αλλά εργάστηκε περιστασιακά μόνο μετά τη Μεγάλη Ύφεση και η οικογένεια μετακινήθηκε περαιτέρω στην οδό Fort Washington, στο Washington Heights του Μανχάταν. Ο Stan Lee έχει έναν μικρότερο αδερφό, τον Larry Lieber. Ως παιδί, επηρεάστηκε από βιβλία και ταινίες, ιδιαίτερα εκείνες με τον Errol Flynn, όπου παίζει ηρωικούς ρόλους. Σε ένα διαμέρισμα τρίτου ορόφου «που βλέπει προς τα πίσω», στην 1720 University Avenue, στο Μπρόνξ, έζησε με την οικογένεια του μέχρι την εφηβεία του.

Ο Lee φοίτησε στο λύκειο DeWitt Clinton στο Μπρόνξ. Στα νιάτα του, ο Lee απολάμβανε το γράψιμο και ονειρεύονταν ότι μια μέρα θα γράψει το «Μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα». Εκείνα τα πρώτα χρόνια της ζωής του πέρασε από πολλές δουλειές: έγραφε νεκρολογίες για μια υπηρεσία ειδήσεων και δελτία τύπου για το Εθνικό Κέντρο Φυματίωσης, παρέδιδε σάντουιτς, εργαζόταν σε γραφεία στο Rockefeller Center. εργάστηκε στο γραφείο ενός κατασκευαστή παντελονιών και πουλούσε συνδρομές στην εφημερίδα New York Herald Tribune. Αποφοίτησε από το λύκειο νωρίς, σε ηλικία μικρότερη από 17 ετών το 1939 και εντάχθηκε στο Ομοσπονδιακό Θεατρικό Πρόγραμμα WPA.

Καριέρα

Με τη βοήθεια του θείου του Robbie Solomon, έγινε βοηθός το 1939 στο νεοσύστατο τότε τμήμα Timely Comics της εταιρείας του εκδότη κόμικς Martin Goodman. Με τον καιρό, η εταιρία αυτή θα εξελιχθεί στη Marvel Comics. Μετά από λίγο προσλήφθηκε και επισήμως από τον αρχισυντάκτη Joe Simon.

Τα καθήκοντά του στην αρχή ήταν υποτυπώδη, δηλαδή έκανε όλη τη χαμαλοδουλειά. Τις μέρες εκείνες οι καλλιτέχνες βύθιζαν την πένα τους στο μελάνι, έτσι έπρεπε να σιγουρευτεί ότι τα μελανοδοχεία ήταν γεμάτα. Άλλα καθήκοντά του ήταν να τους πηγαίνει φαγητό και να κάνει διορθώσεις, έσβηνε ακόμα και τις μολυβιές από τις τελικές σελίδες γι 'αυτούς. Το filler "Captain America Foils the Traitor's Revenge" στο Captain America Comics # 3 αποτέλεσε το ντεμπούτο του Stanley Lieber στα κόμικς. Με αυτή την ιστοριούλα εισήγαγε και το σήμα κατατεθέν του Captain America, το πέταγμα της ασπίδας του σαν μπούμερανγκ. Χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Stan Lee, γιατί όπως εξήγησε αργότερα στην αυτοβιογραφία του και σε πολλές άλλες πηγές, σκόπευε να κρατήσει το όνομά του για κάποια πιο λογοτεχνική δουλειά.

Πέρασε από το γράψιμο filler στο κανονικό γράψιμο κόμικς δύο τεύχη αργότερα. Ο πρώτος υπερήρωας που συν-δημιούργησε ήταν ο Destroyer, στο Mystic Comics # 6. Άλλοι κλασικοί χαρακτήρες που εισήγαγε στα κόμικς ήταν ο Jack Frost, που κάνει το ντεμπούτο του στις ΗΠΑ τον Αύγουστο του 1941 και ο Πατέρας Χρόνος, που εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Captain America Comics # 6. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, όταν η εταιρεία ήταν πλέον γενικά γνωστή ως Atlas Comics, ο Lee έγραφε ιστορίες διαφόρων ειδών όπως ρομαντικές, Western, χιουμοριστικές, επιστημονικής φαντασίας, μεσαιωνικής περιπέτειας, τρόμου και αγωνίας.

Όταν ο Joe Simon και ο δημιουργικός συνεργάτης του Jack Kirbye έφυγε το 1941, μετά από μια διαμάχη με τον Goodman, ο 30χρονος εκδότης έβαλε τον Lee, μόλις 19 ετών τότε, ως προσωρινό συντάκτη, στη συνέχεια εξελίχθηκε σε αρχισυντάκτη του τμήματος κόμικς, καθώς και σε καλλιτεχνικό διευθυντή για μεγάλο μέρος εκείνης της εποχής, μέχρι το 1972, όταν θα διαδεχτεί τον Goodman ως εκδότης.

Marvel revolution

Στα τέλη της δεκαετίας του '50, ο συντάκτης της DC Comics Julius Schwartz αναβίωσε το αρχέτυπο του υπερήρωα και γνώρισε σημαντική επιτυχία με την ενημερωμένη έκδοση του Flash και αργότερα με την υπερ-ομάδα Justice League of America. Σε απάντηση, ο εκδότης Martin Goodman ανέθεσε στον Lee να βρει μια νέα ομάδα υπερήρωων. Η σύζυγος του Lee πρότεινε να πειραματιστεί με ιστορίες που ο ίδιος προτιμούσε. Ο Lee ακολούθησε αυτή τη συμβουλή, δίνοντας στους υπερήρωές του ανθρώπινα ελαττώματα, καταρρίπτοντας, έτσι, τα ιδανικά αρχέτυπα των χαρακτήρων κόμικς που επικρατούσαν μέχρι τότε. Πριν από αυτό, οι περισσότεροι υπερήρωες ήταν ιδεαλιστικά τέλειοι άνθρωποι χωρίς σοβαρά και διαρκή προβλήματα. Ο Lee εισήγαγε πολύπλοκους, φυσιολατρικούς χαρακτήρες που θα μπορούσαν να έχουν άσχημη συμπεριφορά, να μελαγχολούν και να είναι ματαιόδοξοι. Συχνά ανησυχούσαν για το πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς και προσπαθούσαν να εντυπωσιάσουν τις γυναίκες. Μπορεί και να βαριούνται κάποιες φορές ή ακόμα και να είναι σωματικά άρρωστοι. Έτσι, ο Stan Lee ξεκίνησε την επανάσταση της Marvel που άλλαξε για πάντα την πορεία των κόμικς.

Η πρώτη ομάδα υπερήρωων που δημιούργησε σε συνεργασία με τον σχεδιαστή κόμικς Jack Kirby ήταν οι Fantastic Four, βασισμένοι στην προηγούμενη ομάδα υπερήρωων του Kirby, Challengers of the Unknown, που δημοσίευσε η DC Comics. Η άμεση δημοτικότητα της ομάδας οδήγησε την Marvel στη δημιουργία μιας ολόκληρης σειράς κόμικς. Ξανά μαζί με τον Kirby, ο Lee εμπνέεται τον Hulk, τον Thor, τον Iron Man και τους X-Men. Με τον Bill Everett έφτιαξε τον Daredevil και με τον Steve Ditko, τον Doctor Strange και φυσικά τον πιο επιτυχημένο χαρακτήρα της Marvel, τον Spider-Man. Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες υπάρχουν μαζί στο ίδιο σύμπαν και πυρήνα του πολυ-σύμπαντος της Marvel τη Γη 616 ( Earth 616). Ο Lee και ο Kirby συγκέντρωσαν μερικούς από τους νεοδημιουργημένους τους χαρακτήρες μαζί και συνέθεσαν την ομάδα υπερηρώων “The Avengers”. Έπειτα, θα αναζωογονήσουν χαρακτήρες από τη δεκαετία του 1940, όπως ο Sub-Mariner και ο Captain America.

Ένα χαρακτηριστικό του Stan Lee, η υπογραφή του μπορούμε να πούμε, είναι η σύντομη συμμετοχή του (cameo) στα κόμικς, τις σειρές κινουμένων σχεδίων και τις ταινίες που πρωταγωνιστούν οι υπερήρωες που εμπνεύστηκε. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε μερικά από τα cameo του Stan Lee στις πολύ δημοφιλείς πλέον κινηματογραφικές ταινίες της Marvel που έφεραν στη μόδα τα κλασικά κόμικς και τους χαρακτήρες τους. Έχουμε και λέμε: Ο ταχυδρόμος του Mister Fantastic στην ταινία “Fantastic Four” (2005), ο έκπληκτος γείτονας της τρομακτικά ισχυρής μεταλλαγμένης Jean Gray στους “X-Men I” (2007), ο περιτριγυρισμένος από όμορφες γυναίκες Hugh Heffner στην ταινία “Ironman I” (2008), ο κουρέας που κόβει κακήν κακώς τα μακριά ξανθά μαλλιά του Thor στο “Thor: Ragnarok” (2017) και προσωπικό αγαπημένο, ο ανίδεος βιβλιοθηκάριος που ακούει μουσική από τα ακουστικά και δεν καταλαβαίνει ότι βρίσκεται στη μέση μιας μάχης μέχρι θανάτου ανάμεσα στον Spider-Man και τον Lizardman στο “The Amazing Spider-Man I” (2012).