ΤΟ «ΣΗΜΕΙΟ ΜΗΔΕΝ» ΣΤΗ ΣΑΧΑΡΑ ΟΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΝΤΑΙ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ

Περισσότερους από 4.370 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν εγκαταλείψει από τις αρχές του χρόνου οι αρχές της Αλγερίας στο αποκαλούμενο «Σημείο Μηδέν» στην έρημο της Σαχάρας, κοντά στα σύνορα με τον Νίγηρα, σύμφωνα με νέα στοιχεία της οργάνωσης Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF).

«Οι αστυνομικοί έσπασαν την πόρτα. Μου τα πήραν όλα: χρήματα και τηλέφωνο. Μετά με πήγαν στο αστυνομικό τμήμα» αναφέρει σε μαρτυρία της στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα η Σαφί Κεϊτά, από το Μάλι, η οποία έβγαζε τα προς το ζην πουλώντας μπαχαρικά στην Αλγερία. Είχε αφήσει τα δύο παιδιά της με τη γιαγιά τους στην πατρίδα της και ήταν τεσσάρων μηνών έγκυος όταν τη συνέλαβε η αστυνομία. Την επομένη την έβαλαν μέσα σε ένα φορτηγό και τη μετέφεραν σε κέντρο κράτησης. Στο όχημα ήταν τσουβαλιασμένοι ο ένας πάνω στον άλλο και κανείς δεν φορούσε μάσκα, όπως αναφέρει. Στο κέντρο κράτησης έμεινε τέσσερις μέρες και για φαγητό τής έδιναν μονάχα ψωμί. Στη συνέχεια τα φορτηγά τη μετέφεραν μαζί με άλλους πρόσφυγες και μετανάστες στα σύνορα της Αλγερίας με τον Νίγηρα. Τους εγκατέλειψαν όλους εκεί αβοήθητους. 

Νύχτα, στη μέση τού πουθενά...

Πολλοί από τους μετανάστες αφήνονται από τα φορτηγά στο Σημείο Μηδέν μέσα στη νύχτα, στη μέση τού πουθενά. Πρόκειται για άνδρες, γυναίκες, ακόμη και μικρά παιδιά. 

Χωρίς κανένα πιστοποιητικό ταυτότητας και κυρίως δίχως μέσα προσανατολισμού (π.χ., χάρτες ή GPS) καλούνται να βρουν μόνοι τους τη διαδρομή περπατώντας ακόμη και 15 χιλιόμετρα μέσα στην αφιλόξενη έρημο. Αν είναι «τυχεροί» θα καταφέρουν να φτάσουν στην Ασαμάκα του Νίγηρα, την κοντινότερη κατοικημένη περιοχή. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που χάνονται για πάντα. Η Οδύσσειά τους όμως δεν τελειώνει εκεί. Ακόμη και αν καταφέρουν να περάσουν τα σύνορα, πρέπει να μείνουν για 14 ημέρες σε καραντίνα σε πρόχειρα ομαδικά καταλύματα. Τραυματισμένοι σωματικά και ψυχικά από τις κακομεταχειρίσεις και τον βίαιο εκτοπισμό.

Κάποιο υποβάλλονται, μάλιστα, σε πρόσθετες δοκιμασίες. Ο Τραορέ Γιαμαντού από το Μάλι δούλεψε για έξι χρόνια ως ελαιοχρωματιστής στην Αλγερία πριν τον συλλάβουν και τον απελάσουν. Καταγγέλλει ότι οι αστυνομικοί τού πήραν 2.500 ευρώ και τον χτύπησαν τόσο άσχημα που αναγκάστηκε να πάει στο νοσοκομείο. Η «τιμωρία» του για την προσπάθειά του να αντισταθεί ήταν να τον αφήσουν πιο μακριά από τους υπόλοιπους στην έρημο του Σημείου Μηδέν.

Δεκάδες χιλιάδες έχουν βιώσει τη δοκιμασία της «τρύπας»

Οι ντόπιοι αποκαλούν το Σημείο Μηδέν και «χούφρα», δηλαδή τρύπα, γιατί είναι το μοναδικό σημείο διέλευσης μεταξύ Αλγερίας και Νίγηρα. Τα στοιχεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα δείχνουν ότι το 2020 έφτασαν στην Ασαμάκα του Νίγηρα 23.175 άνθρωποι, και 29.888 το 2019. Ο αριθμός δεν είναι όμως μικρός αν αναλογιστεί κανείς ότι το κράτος του Νίγηρα έχει κλείσει επισήμως τα σύνορά του λόγω της πανδημίας. Η οργάνωση έχει συλλέξει, μάλιστα, εκατοντάδες μαρτυρίες ανθρώπων που αφέθηκαν αβοήθητοι μέσα στην έρημο ακόμη και με πληγή από σφαίρα ή με σπασμένο πόδι. Οι περισσότεροι από τους εκτοπισθέντες προέρχονται από χώρες της υποσαχάριας Αφρικής. Κάποιοι είχαν ζήσει επί πολλά χρόνια στην Αλγερία πριν τους απελάσουν, ενώ άλλοι συνελήφθησαν καθώς διέσχιζαν τη χώρα στο μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι τους με προορισμό την Ευρώπη.

«Οι συλλήψεις, οι κρατήσεις και οι απελάσεις από την κυβέρνηση της Αλγερίας δεν τηρούν τη θεμελιώδη αρχή της μη επαναπροώθησης και είναι αντίθετες με το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το δίκαιο για τους πρόσφυγες», αναφέρει σχετικά με την πρακτική της εγκατάλειψης ανθρώπων στο Σημείο Μηδέν ο επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, στην περιοχή Τζαμάλ Μρους. Εθελοντές της οργάνωσης έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή από το 2018 και παρέχουν ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε όσους έχουν ανάγκη.