ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ Η ΕΛΛΑΔΑ, κα ΠΡΟΕΔΡΕ!

Αν και η στήλη εικάζει πως η ίδια δεν θα το παραδεχθεί ποτέ, κατά πάσα πρόβλεψη η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αν μπορούσε να γυρίσει τον χρόνο πίσω, μάλλον θα επέλεγε ένα διαφορετικό φόντο και έναν άλλο τρόπο να στείλει «ηχηρό μήνυμα στην Τουρκία», κατά το πολυχρησιμοποιημένο δημοσιογραφικό κλισέ.

Ο λόγος, φυσικά, για την απόφαση της Προέδρου της Δημοκρατίας, κατά την πρόσφατη περιοδεία της στον Έβρο, να φωτογραφηθεί μπροστά στον ενισχυμένο αποτρεπτικό φράχτη που έχει στηθεί στο χερσαίο κομμάτι των ελληνοτουρκικών συνόρων, ώστε να στείλει «μήνυμα αποτροπής».

Συμβολικά και πολιτικά προβλήματα

Βεβαίως, όσοι έχουν ασχοληθεί έστω και λίγο στη ζωή τους με το προσφυγικό και τη διαχείρισή του στα καθ’ ημάς, γνωρίζουν ότι ο εν λόγω φράχτης ελάχιστα μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά, αφού τα χερσαία σύνορα είναι ένα πολλοστημόριο στην ελληνοτουρκική μεθόριο. Ωστόσο, ένας εύλογος αντίλογος σε αυτό θα ήταν οι εικόνες από το –αξέχαστο– τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας του 2020, όταν οι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι που εργαλειοποίησε και θυματοποίησε ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, προσπαθούσαν όπως-όπως να παραβιάσουν τα συρματοπλέγματα και να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος, διεκδικώντας έστω και μία πιθανότητα για καλύτερη ζωή.

Ωστόσο, πιο νωπές απ’ αυτές τις εικόνες είναι κάποιες καταγγελίες, που σίγουρα δεν περιποιούν τιμή για τη χώρα μας. Η Ελλάδα «καταγγέλλεται από διεθνείς οργανισμούς (και όχι απλώς οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών), όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης για παράνομες επαναπροωθήσεις ανθρώπων», υπενθύμισε, σε μία αυστηρή ανάρτησή του, ο καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Δημήτρης Χριστόπουλος. Συν τοις άλλοις, υπάρχουν σε εκκρεμότητα και καταγγελίες 101 ευρωβουλευτών στις Βρυξέλλες για νεκρούς πρόσφυγες από ελληνικά πυρά κατά το προαναφερθέν, εφιαλτικό, τριήμερο, ενώ την ίδια στιγμή ακόμη και παράγοντες της Frontex, όπως και Ευρωπαίοι επίτροποι, αφήνουν να εννοηθεί ότι η Ελλάδα προχωράει σε παράνομα «pushbacks» στα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τον κίνδυνο που διατρέχει η ζωή προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούν να περάσουν στα ελληνικά «προσφυγονήσια» με κάθε τρόπο.

Η «θεσμοποίηση» της «άλλης Ελλάδας»

Βεβαίως, είναι αλήθεια ότι την ώρα που πολιτικές δυνάμεις καταγγέλλουν την κυβέρνηση για το κλίμα «απωθήσεων» που φαίνεται να επικρατεί στο Αιγαίο, μετά τα όσα έγιναν την Καθαρά Δευτέρα του 2020 στον Έβρο λίγα έχουν να πουν για τη χρησιμότητα ή μη του φράχτη. Όμως, το θέμα εδώ δεν είναι αν ο φράχτης είναι χρήσιμος ή όχι. Δεν είναι καν αν ο φράχτης βοηθά την Ελλάδα να αποκρούσει τυχόν νέα εργαλειοποίηση ταλαιπωρημένων ανθρώπων από τον Ερντογάν ή όχι. Το θέμα είναι κατά πόσον η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, φωτογραφιζόμενη με φόντο ένα τείχος που έχουν χτίσει άνθρωποι κατά ανθρώπων, «νομιμοποιεί» και «θεσμοποιεί» την αντιπροσφυγική-αντιμεταναστευτική πολιτική, αλλά και τη νοοτροπία που περιγράφεται με τις λέξεις «Ευρώπη-φρούριο». Είναι, δηλαδή, άλλο πράγμα η συζήτηση αν μία χώρα πρέπει να φυλάει τα σύνορά της –ακόμη και βάζοντας νερό στο κρασί της ως προς την αλληλεγγύη που πρέπει να δείχνει σε ταλαιπωρημένους ανθρώπους, όταν στη συζήτηση υπεισέρχονται και πονηρές φιλοδοξίες και επιδιώξεις γειτονικών χωρών που επιβουλεύονται την εθνική της κυριαρχία– και άλλο πράγμα αν η αρχηγός του κράτους της χώρας αυτής δικαιούται να «θεσμοποιεί» ως συνειδητή πολιτική επιλογή και προτεραιότητα μία αναγκαστική συνθήκη, που όλοι θα ευχόμασταν να μην υπήρχε.

Στον Έβρο υπάρχουν φυλάκια, για να στείλει κανείς «ηχηρό μήνυμα αποτροπής» στην Τουρκία. Επίσης, στη Θράκη υπάρχουν και μειονότητες, αν κάποιος –ακόμη καλύτερα– θελήσει να στείλει στην Τουρκία μήνυμα συνύπαρξης μεταξύ πολιτών διαφορετικών θρησκειών – ώστε να αποδομήσει και στην πράξη την τουρκική προκλητική ρητορική περί «τουρκικής μειονότητας».