Η «ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

Η θέσπιση αντικινήτρων για περισσότερες προσλήψεις –και, άρα, μείωση της ανεργίας–, η προώθηση της «φθηνότερης» εργασίας και των απλήρωτων υπερωριών, όπως επίσης και η περαιτέρω ενίσχυση του «λόγου» που έχει κάθε εργοδότης στην καθημερινότητα –και, εν τέλει, στην ίδια τη ζωή– του κάθε εργαζόμενου είναι μερικές μόνο από τις ζοφερές προβλέψεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας.

Καίτοι η κυβέρνηση επιμένει πως κάνει μόνο ό,τι ισχύει εδώ και πολλά χρόνια σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, η αλήθεια είναι πως με το νομοσχέδιο Χατζηδάκη έρχονται τα πάνω-κάτω στη ζωή εκατομμυρίων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα – και αυτό περί «πάνω-κάτω» δεν αποτελεί ένα πολυχρησιμοποιημένο δημοσιογραφικό κλισέ, αλλά τη νέα καθημερινότητα για τους περισσότερους Έλληνες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα.

«Έκρηξη» ανεργίας

Ωστόσο, πέραν των επώδυνων αλλαγών, το περίεργο είναι πως καλά κρυμμένες στις δεκάδες χιλιάδες λέξεις των νομοθετικών προτάσεων είναι μερικές διατάξεις που... ενισχύουν την ανεργία και θεσπίζουν εμπόδια στην αντιμετώπισή της! Σε μία συγκυρία, δηλαδή, που υποτίθεται ότι μετά την πανδημία η ζημιά στην πραγματική οικονομία και η συνακόλουθη ανεργία θα αποτελούν το υπ’ αριθμόν 1 πρόβλημα για όλες τις χώρες της Ευρώπης, η κυβέρνηση έρχεται να θεσπίσει διατάξεις που θα «σταθεροποιήσουν» τα ποσοστά των ανενεργών εργαζομένων σε πολύ υψηλά επίπεδα! Γιατί, τι άλλο αποτελεί η πρόβλεψη πως, μέσω της διευθέτησης εργασίας με ατομική σύμβαση, μία επιχείρηση θα μπορεί να απασχολεί τους ήδη προσειλημμένους εργαζόμενους χωρίς προσαύξηση αμοιβής και επασφάλιστρο; Με άλλα λόγια, όταν για μία επιχείρηση θα υπάρχει ανάγκη πρόσθετης εργασίας για μία συγκεκριμένη περίοδο, ο εργοδότης θα μπορεί να «ξεζουμίζει» τους υπάρχοντες εργαζομένους και όχι να προσλαμβάνει επιπρόσθετους ως βοηθητικούς!

Μάλιστα, αυτό θα συμφέρει τον εργοδότη, αφού δεν θα χρειάζεται να καταβάλλει την προσαύξηση του 20% για την υπερεργασία, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά από την 41η έως την 45η ώρα της εβδομάδας για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους και έως την 48η ώρα για τους εργατοτεχνίτες.
Σαν να μην έφτανε αυτό, το να αναλύσει κανείς γιατί σε καιρούς υψηλής ανεργίας η θέσπιση ατομικής σύμβασης –άρα, κατά μόνας διαπραγμάτευση του κάθε εργαζόμενου με τον εργοδότη– συμφέρει τον εργοδότη, είναι μάλλον περιττό, για όσους έχουν στοιχειώδη σχέση με την αγορά εργασίας. Ο εργοδότης προφανώς και είναι ισχυρότερος, η διαπραγματευτική του θέση ανώτερη και η απειλή της ανεργίας αποτελεί ένα πειστικό «επιχείρημα» για να πειθαναγκάσει τον εργαζόμενο να αποδεχθεί τις απαιτήσεις του. Όταν, λοιπόν, τα ωράρια-λάστιχο γίνουν καθημερινότητα, τότε δεν θα δημιουργηθούν μόνο περαιτέρω εμπόδια στην ανάσχεση της ανεργίας, αλλά θα τιναχτεί στον αέρα και η οικογενειακή ζωή πολλών νέων ζευγαριών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητά τους να κάνουν παιδί – και, στη «μεγάλη εικόνα», με ό,τι αυτό σημαίνει για το οξύ δημογραφικό πρόβλημα της χώρας, που προφανώς δεν λύνεται αν κάποιος δικαιούται 14 ημέρες γονικής άδειας όταν γίνεται πατέρας...

Ο γρίφος των απολύσεων

Πέραν αυτών, σε γρίφο εξελίσσεται και το θέμα των απολύσεων, αφού με το νομοσχέδιο οι εργαζόμενοι χάνουν περισσότερα και οι εργοδότες αποκτούν περισσότερες επιλογές και «εναλλακτικές». Συγεκριμένα, το νομοσχέδιο κατηγοριοποιεί τις απολύσεις σε νόμιμες και παράνομες, ενώ περιορίζει την κατηγορία των άκυρων απολύσεων. Με άλλα λόγια, περιορίζονται οι περιπτώσεις που ο εργοδότης υποχρεούται να επαναπροσλάβει τον παρανόμως απολυμένο, ενώ ακόμη κι αν καταδικαστεί για παράνομη απόλυση, υποχρεούται απλώς να δώσει... 3 μισθούς παραπάνω ως αποζημίωση στον παρανόμως απολυθέντα εργαζόμενο!

Συγκεκριμένα, πλέον θα θεωρείται άκυρη μία απόλυση μόνο στις εξής περιπτώσεις:

-Όταν γίνονται επειδή ο εργαζόμενος άσκησε οποιοδήποτε νόμιμο δικαίωμά του,

-Για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης,

-Του πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου,

-Εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια,

-Εργαζομένων που δεν υπέκυψαν σε πίεση του εργοδότη να υποβάλουν αίτημα για διευθέτηση,

-Τηλεργαζομένων που άσκησαν το δικαίωμα αποσύνδεσης.

«Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις το δικαστήριο, αντί οποιασδήποτε άλλης συνέπειας, μετά από αίτημα είτε του εργαζομένου είτε του εργοδότη, επιδικάζει υπέρ του εργαζομένου πρόσθετη αποζημίωση που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τις αποδοχές 3 μηνών, ούτε μεγαλύτερη από το διπλάσιο της νόμιμης αποζημίωσης…» σημειώνεται στο νομοσχέδιο – κάτι που σημαίνει ότι οι απολύσεις γίνονται ευκολότερες για τους εργοδότες, απλώς θα κοστίζουν... κάτι παραπάνω. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι για επιχειρήσεις με έως 20 εργαζομένους, δεν υπάρχει καμία δέσμευση για όριο μηνιαίων απολύσεων, με ό,τι σημαίνει αυτό...

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι προβληματική είναι και η διάταξη που κρίνει ως άκυρη την απόλυση του εργαζόμενου αν αρνηθεί τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, αφού σε άλλη διάταξη σημειώνεται ότι τη διευθέτηση τη ζητάει... αποκλειστικά ο εργαζόμενος! Άρα, αφ’ ης στιγμής ο εργοδότης είναι ισχυρότερος από τον εργαζόμενο, είναι σαφές ότι αυτό που θα γίνεται δεν είναι ότι θα ζητάει ο εργαζόμενος τη διευθέτηση του ωραρίου του, αλλά πως ο εργαζόμενος θα... δηλώνει ότι ζητάει όσα θα θέλει στην πραγματικότητα ο εργοδότης να ζητήσει!

Ποτέ(!) την Κυριακή

Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, η φράση «ποτέ την Κυριακή» δεν θα ισχύει πλέον για δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους. Για την ακρίβεια, οι κάτωθι κλάδοι μπαίνουν στη λίστα των εξαιρέσεων από την αργία της Κυριακής:

• υπηρεσίες ταχυδρομικών υπηρεσιών (courier),
• δραστηριότητες παραγωγής υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών,
• παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού,
• επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας («logistics»), ιδίως παραλαβής, αποθήκευσης, συλλογής και διανομής εμπορευμάτων, όπως και επισκευής και συντήρησης περονοφόρων και ανυψωτικών μηχανημάτων,
• κέντρα κοινών υπηρεσιών («shared services centers») ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της λογιστικής, του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης, των προμηθειών και άλλων,
• επιχειρήσεις ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου,
• επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών,
• επιχειρήσεις παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και λατομείων, εξόρυξης ορυκτών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων,
• κέντρα δεδομένων («data centers») και εν γένει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων.

Επίσης, επιτρέπονται μετά από άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας οι εξαιρέσεις στην κυριακάτικη αργία και στις εξής περιπτώσεις:

• περιπτώσεις διενέργειας εξετάσεων για την απόκτηση πτυχίων και διπλωμάτων εν γένει,
• περιπτώσεις νομίμων εξωσχολικών δράσεων ιδιωτικών σχολείων, όπως ημερίδες, διημερίδες, σεμινάρια, συνέδρια, ρητορικοί και άλλοι διαγωνισμοί, αγώνες, προπονήσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, ανθρωπιστικές, φιλανθρωπικές και περιβαλλοντικές δράσεις, συμπεριλαμβανομένων των φυλάκων, οδηγών και συνοδών λεωφορείων, καθαριστριών, προσωπικού μηχανογράφησης και γραμματείας και κάθε άλλου εργαζομένου αναγκαίου για τη διενέργεια και ομαλή διεξαγωγή αυτών,
• περιπτώσεις συντήρησης κτιρίων δημόσιων ή ιδιωτικών σχολείων, η οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί τις ημέρες παρουσίας εκπαιδευτικών και μαθητών,
• περιπτώσεις προσαρμογής και αναβάθμισης πληροφοριακών συστημάτων.