Η «ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ» ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΕΦΙΑΛΤΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Όλο και πολλαπλασιάζονται οι ενδείξεις πως έχει χαθεί ο έλεγχος διαχείρισης της πανδημίας, την ώρα που πληθαίνουν οι προβλέψεις επιστημόνων ότι ο προσεχής Φεβρουάριος θα θυμίζει τον εφιαλτικό Νοέμβριο του 2020.

Στην αεροπλοΐα, η απώλεια στήριξης είναι η κατάσταση στην οποία περιπίπτει ένα αεροσκάφος όταν χάνει την άντωση και, εξαιτίας αυτού, χάνει ύψος. Επί της ουσίας, όταν ο πιλότος αρχίζει να χάνει τον έλεγχο, το αεροσκαφος σταματά να «γλιστρά» στον αέρα και ετοιμάζεται να υποταχθεί στον νόμο της βαρύτητας και να πέσει. Και μπορεί η διαχείριση της πανδημίας να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τη διακυβέρνηση ενός αεροσκάφους, ωστόσο τα σημάδια που δείχνουν πως η κυβέρνηση βρίσκεται σε φάση «απώλειας στήριξης» διαδέχονται το ένα το άλλο.

Η «πανδημία» των εκπλήξεων

Υποτίθεται πως το 2021 θα «ξημέρωνε» καλύτερο από το 2020 και πως την ώρα που τα κρούσματα θα έπεφταν, ως απόρροια του lockdown πολλών εβδομάδων, τα εμβόλια θα έρχονταν να σώσουν την παρτίδα. Ωστόσο, σε αυτήν τη φάση οι προσδοκίες ανατρέπονται και όλα δείχνουν πως η τιθάσευση του δεύτερου κύματος κορωνοϊού δεν είναι ούτε τόσο εύκολη, ούτε τόσο προβλέψιμη υπόθεση. Αντιθέτως, οι επιστήμονες κρατούν την αναπνοή τους –και μαζί τους οι κυβερνητικοί και όσοι υγειονομικοί παρακολουθούν τα άκρως ανησηχητικά δείγματα–, καθώς όλα δείχνουν πως τις επόμενες εβδομάδες η αποκλιμάκωση της διασποράς του ιού θα αποδειχθεί κομματάκι δύσκολη. Ήδη, ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι τα μηνύματα από την ανάλυση των λυμάτων τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στη Αθήνα δείχνουν ενίσχυση του αριθμού των ενεργών κρουσμάτων. Επί της ουσίας, τούτα τα 24ωρα Πολιτεία και επιστήμονες κινούνται στα τυφλά και η αγωνία εντείνεται, αφού ακόμη δεν υπάρχουν τα επιδημιολογικά δεδομένα για να εκτιμηθεί πόσο επιβάρυναν την αντιμετώπιση της διασποράς του ιού οι Γιορτές. Επίσης, ένα ακόμη πρόβλημα που παραδέχονται όλοι οι εμπλεκόμενοι στη διαχείριση της πανδημίας είναι πως, επειδή ακριβώς υπήρξαν πολλές εστίες υπερμετάδοσης του ιού, αν διαπιστωθεί έκρηξη κρουσμάτων ουδείς θα μπορεί με ασφάλεια να αποφανθεί σε τι οφείλεται αυτή. Για παράδειγμα, δεν είναι μόνο η κινητικότητα των Εορτών και τα εορταστικά τραπέζια των 9 ατόμων τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά ή των Φώτων. Ούτε είναι μόνο το άνοιγμα των βιβλιοπωλείων, των κομμωτηρίων και των καταστημάτων περιποίησης άκρων. Μαζί με αυτά παρατηρήθηκε συνωστισμός σε όλους τους εμπορικούς δρόμους όλων των μεγάλων πόλεων, ενώ αρκετοί καταναλωτές προσπάθησαν να εκμεταλλευθούν τη μέθοδο του click away, προκειμένου να αισθανθούν ότι έχουν έρθει τα Χριστούγεννα. Με άλλα λόγια, οι εστίες μετάδοσης δεν ήταν ούτε μία ούτε δύο. Και οι επιστήμονες ευλόγως δεν θα ξέρουν πού να ρίξουν τον λίθο του αναθέματος.

Παλινωδίες σε φόντο γκρίζο

Το χειρότερο, όμως, όλων είναι πως οι φόβοι για την έκρηξη των κρουσμάτων και την αναζωπύρωση του δεύτερου κύματος της πανδημίας έρχεται σε μία συγκυρία που η κυβέρνηση έχει καλλιεργήσει προσδοκίες για το ακριβώς αντίθετο – και, μάλιστα, προσδοκίες που αφορούν στο σώμα μίας άκρως κουρασμένης και εξαντλημένης από τα περιοριστικά μέτρα καραντίνας. Ακριβώς, δηλαδή, τη στιγμή που η κοινωνία είχε προετοιμαστεί ψυχολογικά για επιστροφή στην –όποια– κανονικότητα, δεν αποκλείεται η ίδια η πραγματικότητα να απαιτήσει ακόμη σκληρότερη καραντίνα, που θα δοκιμάσει τα νεύρα των ανθρώπων, αλλά και τις οικονομικές αντοχές επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Η πίεση, άλλωστε, της κοινωνίας έχει ήδη αρχίσει να επενεργεί στην κυβέρνηση, και αυτό φαίνεται από τις σπασμωδικές κινήσεις, από τις διαρκείς παλινωδίες και από τις αιφνίδιες και αναιτιολόγητες αποφάσεις.

Για παράδειγμα, τα όσα έγιναν την επομένη των Φώτων ήταν ενδεικτικά: το πρωί, ο υπουργός Επικρατείας ουσιαστικά «προειδοποίησε» την κοινωνία ότι, αν υπάρξει λόγος, θα επιβληθούν αιφνιδίως πρόσθετα περιοριστικά μέτρα. Λίγη ώρα αργότερα η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην ανοίξουν τη Δευτέρα τα σχολεία και στο μεταξύ είχε παρεμβληθεί ο υπουργός Υγείας, ο οποίος είχε τονίσει πως όντως τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Είχε, δηλαδή, κι εκείνος περιγράψει ως υπαρκτό το σενάριο να παραμείνουν κλειστά τα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η υφυπουργός Παιδείας έλεγε ότι ο προγραμματισμός του υπουργείου παραμένει ακλόνητος και τα σχολεία θα ανοίξουν τη Δευτέρα, ενώ η εγκύκλιος που εξέδωσε αργότερα το υπουργείο επιβεβαίωνε τις δηλώσεις της.

Συμφωνούν ή διαφωνούν οι επιστήμονες;

Τα μυστήρια, όμως, δεν τελειώνουν εδώ: μετά τις διαδοχικές και αντιφατικές κυβερνητικές δηλώσεις, η φημολογία χτύπησε «κόκκινο» όταν έγινε γνωστό ότι συνεδρίαζε εκτάκτως η επιτροπή των ειδικών στο υπουργείο Υγείας, με αποτέλεσμα να εγείρεται ένα εύλογο ερώτημα: πώς είναι δυνατόν οι πολιτικοί να αποφαίνονται για επανεκκίνηση δραστηριοτήτων εν μέσω πανδημίας, πριν να... πάρουν το «πράσινο φως» από τους επιστήμονες! Το εν λόγω ερώτημα, άλλωστε, επανέρχεται επιτακτικό κάθε φορά που μέλη της επιτροπής των ειδικών του υπουργείου Υγείας –ή άλλοι διαπρεπείς λοιμωξιολόγοι και επιστήμονες που εμφανιζονται στα ΜΜΕ– διατυπώνουν τα δικά τους ερωτήματα, ενστάσεις και επιφυλάξεις, ή αποκαλύπτουν δημοσίως πως πολλές αποφάσεις της επιτροπής των ειδικών λαμβάνονται κατά πλειοψηφία – οριακή ενίοτε. Με άλλα λόγια, καθίσταται σαφές ότι, αρκετές φορές, η Πολιτεία έχει ζητήσει από τους επιστήμονες να επικυρώσουν τις αποφάσεις της ή, τέλος πάντων, τους έχει πιέσει να συνυπολογίσουν παράγοντες που είναι άσχετοι με τη διαχείριση της πανδημίας: δηλαδή, την οικονομική ασφυξία που μπορεί να υφίσταται το λιανεμπόριο, τις πιέσεις επαγγελματικών και κοινωνικών ομάδων για την επανεκκίνηση της οικονομίας ή την ανάγκη των μαθητών (αλλά και των γονιών τους, εδώ που τα λέμε...) να ανοίξουν τα σχολεία και να σταματήσουν όλα τα σπίτια να βρίσκονται σε αυτή την ιδιότυπη κατάσταση της... αβίωτης διαρκούς συμβίωσης των μελών της οικογένειας.

Το «στραπατσάρισμα» των Θεοφανείων

Σε όλα τα παραπάνω και στους εύλογους προβληματισμούς ότι πολλές φορές οι ειδικοί καλούνται –ή και πιέζονται, ενίοτε– να επικυρώσουν προτεραιότητες τεθειμένες από την κυβέρνηση, ήρθαν να προστεθούν οι εφιαλτικές σκηνές συνωστισμού που εκτυλίχθηκαν έξω –ή και μέσα– σε ιερούς ναούς ανήμερα των Θεοφανείων. Παρά τις –προσχηματικές, κατά πολλούς– εκκλήσεις του αρχιεπισκόπου προς τους λοιπούς μητροπολίτες να τηρήσουν τα μέτρα που είχαν αποφασιστεί για τα Χριστούγεννα, το «ιερό αντάρτικο» των εκκλησιών οδήγησε σε συνθήκες συνωστισμού, ενώ αρκετοί συμπολίτες μας μετέλαβαν των Αχράντων Μυστηρίων, με ό,τι επιδημιολογικό κίνδυνο συνεπάγεται αυτό. Συν τοις άλλοις, μετά το «προηγούμενο» με το πώς το συλλείτουργο του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη κατέστησε την πόλη «Μπέργκαμο της Ελλάδας», δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που πλέον φοβούνται ότι ο συνδυασμός της εορταστικής κινητικότητας και των συναθροίσεων στα σπίτια με τις εικόνες συνωστισμού στους ναούς δημιουργεί ένα εύφλεκτο επιδημιολογικό κοκτέιλ που θα βρούμε μπροστά μας σε 10 με 15 ημέρες.

Τα πρώτα σημάδια

Πληροφορίες, εξάλλου, θέλουν να έχουν ήδη φτάσει στο Μέγαρο Μαξίμου τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια διασποράς της πανδημίας, που οδήγησαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην αιφνίδια απόφαση του περασμένου Σαββάτου για επαναφορά των όρων του «σκληρού» lockdown. Μάλιστα, κάθε μέρα που περνά φαίνεται πως αυξάνονται ολοένα και περισσότερο εκείνοι οι ειδικοί που προβλέπουν ότι η Ελλάδα κάθε άλλο παρά ξεμπέρδεψε με τα περιοριστικά μέτρα και την εξάπλωση του κορωνοϊού. Ακόμη και κυβερνητικοί παράγοντες δεν αποκλείουν να θυμίζει ο ερχόμενος Φεβρουάριος τον περασμένο Νοέμβριο και η αύξηση των κρουσμάτων να πυροδοτήσει ένα ακόμη τρομακτικό κύμα πιέσεων του δημοσίου συστήματος υγείας. Ταυτοχρόνως, ακόμη κι αν τηρηθεί κατά κεραία η υπόσχεση του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι ο ρυθμός εμβολιασμού θα αυξηθεί από 5.000 σε 8.000 την ημέρα, είναι σαφές ότι αυτοί οι αριθμοί πόρρω απέχουν από τον στόχο για οικοδόμηση του «τείχους ανοσίας» έως το Πάσχα. Με άλλα λόγια, ο κύριος φόβος είναι πως τούτες τις μέρες, ενόσω όλοι ανυποψίαστοι χωνεύουμε με ικανοποίηση τα εδέσματα των χριστουγεννιάτικων τραπεζιών, επωάζονται οι συνθήκες για ένα τρίτο εφιαλτικό κύμα της πανδημίας, που θα μας οδηγήσει σε μία δραματική επιστροφή στην ζοφερή καθημερινότητα του περασμένου Νοεμβρίου: όταν θρηνούσαμε 100 συνανθρώπους μας την ημέρα που έχαναν τη μάχη με τον ιό και όταν μετρούσαμε πόσες κλίνες ΜΕΘ έχουν απομείνει σε κάθε νοσοκομείο.