ΟΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΩΝ

Την ώρα που η νόσος covid-19 προσβάλλει καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στον πλανήτη, οι επιστήμονες έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στις μεταλλάξεις του κορωνοϊού. Στην Ινδία, η νέα μετάλλαξη έχει καταστροφικά αποτελέσματα για τη δημόσια υγεία. Οι πολίτες οδηγούνται στα νοσοκομεία κατά χιλιάδες, με το Εθνικό Σύστημα της χώρας να έχει καταρρεύσει, αντιμετωπίζοντας ελλείψεις σε οξυγόνο και Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Την ώρα που η ινδική μετάλλαξη B.1.167 έχει δημιουργήσει παγκόσμια ανησυχία, στη Βραζιλία η κυβέρνηση και οι υγειονομικές αρχές έχουν σημάνει συναγερμό για τη μετάλλαξη P.1.

Το κέντρο ελέγχου και πρόληψης ασθενειών στις Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησε ένα σύστημα τριών επιπέδων ως προς την επικινδυνότητα των μεταλλάξεων και τα παραλλαγμένα στελέχη του ιού. Σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, μία «παραλλαγή ενδιαφέροντος» είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, ωστόσο δεν έχει εξαπλωθεί ακόμη ευρέως. Αντίστοιχα, εάν υπάρξει μαζική μόλυνση του πληθυσμού, τότε πρόκειται για «παραλλαγή ανησυχίας». Όπως επισημαίνουν οι αμερικανικές υγειονομικές αρχές, στις Ηνωμένες Πολιτείες «κυκλοφορούν» πέντε «παραλλαγές ανησυχίας». Πρόκειται για την Β.1.1.7, την B.1.351, την P.1, την B.1.427 και την B.1.429. Η τρίτη κατηγορία αφορά στις λεγόμενες «παραλλαγές με υψηλές συνέπειες», οι οποίες εγκυμονούν και τους περισσότερους κινδύνους και δεν χρήζουν αντιμετώπισης με τις υπάρχουσες θεραπείες και τα εμβόλια που έχουν δημιουργηθεί κατά της Covid-19. Προς το παρόν δεν έχει εντοπιστεί σε κάποιο σημείο του πλανήτη κάποια αντίστοιχη παραλλαγή.

Από την πλευρά του, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει το ποσό των 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη διεξαγωγή ερευνών πάνω στα γονιδιώματα του ιού. Μέσα από τη συνεχή χαρτογράφηση μεταλλάξεων και νέων παραλλαγών ενδέχεται να μειωθούν οι κίνδυνοι και να σωθούν περισσότερες ανθρώπινες ζωές. Ο Άντονι Φάουτσι επεσήμανε ότι βασικός στόχος της επιστημονικής κοινότητας πρέπει να είναι η δημιουργία ενός γενικού εμβολίου απέναντι στον SARS-CoV-2, το οποίο θα προστατεύει τον ανθρώπινο οργανισμό, ανεξαρτήτως των παραλλαγών και των μεταλλάξεων του ιού.

Ένα εμβόλιο κατά του κορωνοϊού;

Κάτι τέτοιο θεωρείται από πολλούς επιστήμονες εφικτό, με τον Φάουτσι να δηλώνει ότι πρώτο βήμα είναι ένα γενικό εμβόλιο κατά της SARS-CoV-2, ενώ δεν απέκλεισε την ανάγκη δημιουργίας ενός γενικού εμβολίου κατά κάθε κορωνοϊού, ικανού να προστατεύσει τους ανθρώπους από κάθε μορφή του, παλιά αλλά και νέα που ενδέχεται να δημιουργηθεί στο μέλλον.

Είναι δεδομένο ότι, η δημιουργία ενός εμβολίου που θα «προβλέπει» τις αλλαγές της δραστηριότητας του ιού, «διδάσκοντας» επί της ουσίας στο ανασοποιητικό σύστημα τη δυνατότητα αναγνώρισης και καταπολέμησης της εκάστοτε παραλλαγής που μπορεί να μην υπάρχει ακόμη, θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της επιστημονικής κοινότητας.

Από το Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Ώστιν, όπου επικεντρώνονται σε μελέτες γύρω από τη «spike» πρωτεΐνη, έως τις έρευνες του εργαστηρίου τού Bjorkman, που στοχεύουν στη δημιουργία ενός εμβολίου, που θα φέρει διαφορετικές εκδόσεις της πρωτεϊνικής ακίδας του κορωνοϊού, οι επιστήμονες έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να επιταχυνθεί η «μάχη» κατά του κορωνοϊού. Στόχος είναι η δημιουργία ενός εμβολίου που θα φέρει πολλές διαφορετικές εκδόσεις του τμήματος της ακίδας που συνδέεται με τα ανθρώπινα κύτταρα. Όταν η ομάδα τού Bjorkman χορήγησε σε ποντίκια ένα πρωτότυπο εμβόλιο πολλαπλών στελεχών, κατά την προηγούμενη χρονιά, διαπιστώθηκε ότι τα ποντίκια παρήγαγαν αντισώματα κατά κάθε μορφής πρωτεϊνικής ακίδας.

Ο David Martinez, του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας στο Chapel Hill, και οι συνάδελφοί του ανέφεραν ότι χορήγησαν πρόσφατα σε ποντίκι ένα mRNA εμβόλιο από διαφορετικούς ιούς κορωνοϊού. Όταν χορηγήθηκε το εν λόγω σκεύασμα, δημιουργήθηκαν αποτελεσματικά αντισώματα εναντίον πολλαπλών πρωτεϊνικών ακίδων.

«Για να δημιουργήσουμε ένα καθολικό εμβόλιο SARS-CoV-2 που παρέχει μακροχρόνια προστασία, ίσως χρειαστεί να σκεφτούμε πέρα ​​από την πρωτεϊνική ακίδα», λέει ο Baozhong Wang, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια. Από την πλευρά του, ο Άντονι Φάουτσι υποστηρίζει ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα καθολικό εμβόλιο κατά της Covid-19 ακόμη και πριν τελειώσει η πανδημία. «Αυτός ο ιός πρόκειται να παραμείνει για δύο ακόμη χρόνια πριν ο κόσμος τον καταστείλει, αν είμαστε τυχεροί», ανέφερε ο επικεφαλής λοιμωξιολόγος των ΗΠΑ.

Το μέλλον των κορωνοϊών και της επιστήμης

Ένα γενικό εμβόλιο για τον SARS-CoV-2 μπορεί να αποδειχθεί απαραίτητο για τον τερματισμό αυτής της πανδημίας. Είναι επίσης πιθανό, ότι η τρέχουσα γενιά εμβολίων SARS-CoV-2 θα διατηρηθεί, ωστόσο, ακόμη και όταν αυτός ο συγκεκριμένος κορωνοϊός εξαφανισθεί, θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ανθρώπινης προστασίας από άλλους κορωνοϊούς που ενδέχεται να «χτυπήσουν» στο μέλλον.

Χιλιάδες σχετικά παθογόνα εκτιμάται ότι κυκλοφορούν μεταξύ διαφόρων οργανισμών και μερικά θα μπορούσαν να «μεταπηδήσουν» στον άνθρωπο ανά πάσα ώρα και στιγμή. Τα τελευταία 18 χρόνια, τρεις κορονωϊοί (SARS-MERS-COVID19) έχουν επιφέρει καταστροφικές απώλειες και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι άλλες μορφές κορωνοϊών θα συνεχίσουν να εμφανίζονται στο μέλλον. «Θα έχουμε SARS-CoV-3 και SARS-CoV-4. Όλοι το είπαν αυτό πριν από την τρέχουσα πανδημία. Το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου τούς αγνόησε», ανέφερε ο Bjorkman.

Επισημαίνεται ότι, αυτήν τη στιγμή, η τεχνολογία για τη δημιουργία ενός εμβολίου, που προστατεύει τους ανθρώπους από πολλούς κορωνοϊούς, υπάρχει, ωστόσο η διαδικασία του εμβολιασμού αποτελεί de facto μία περίπλοκη πρόκληση.

Σύμφωνα με μερίδα βιολόγων, η επιλογή δημιουργίας ενός εμβολίου με πολλαπλούς στόχους δεν είναι, τη σημερινή εποχή τουλάχιστον, μία δύσκολη υπόθεση. Η μεγάλη πρόκληση είναι η γνώση των στόχων που πρέπει να συμπεριληφθούν και η εξασφάλιση ότι προστατεύουν αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό σύστημα.

«Το πραγματικό ζήτημα είναι η καλύτερη κατανόηση του σύμπαντος των κορωνοϊών», λέει ο βιοχημικός Wayne Koff, ο οποίος εκτιμά ότι η επιστημονική κοινότητα μπορεί, εφόσον, κατανοήσει τα κοινά χαρακτηριστικά και τις μεταβολές των κορωνοϊών, να προχωρήσει στη δημιουργία ενός εμβολίου με πολλαπλούς στόχους. Μάλιστα, υπάρχει η δυνατότητα να συλλεχθούν αρκετά δεδομένα με βάση τους ιούς που έχουν μεγαλύτερο ποσοστό πιθανότητας να μεταπηδούν από είδος σε είδος και στη συνέχεια να μελετηθούν περαιτέρω οι ιοί που ενδέχεται να είναι θανατηφόροι για τον άνθρωπο. Υπάρχουν, πλέον, δυνατότητες υπολογιστικών μοντέλων που μπορούν να συμβάλουν στη διαδικασία της πρόβλεψης.

Ο Wayne Koff έχει δηλώσει διατεθειμένος να δημιουργήσει ένα καθολικό εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, που θα στηρίζεται στη συμπόρευση μίας σειράς επιστημονικών κλάδων, όπως είναι η βιολογία κυττάρων, η ανοσολογία, η γενετική και η τεχνητή νοημοσύνη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αμερικανική «επένδυση» στην παρακολούθηση ιογενών γονιδιωμάτων, θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία της αναγκαίας υποδομής για την παρακολούθηση πολλών άλλων ιών. Παρόμοιες προσπάθειες θα χρειαστούν σε όλο τον κόσμο, προκειμένου να υπάρξουν έρευνες σε ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο ιογενή χάρτη.

*Με πληροφορίες από το The Atlantic και τους New York Times