Αλληλοεξάρτηση ή αλληλοσυμπαράσταση στη συντροφική σχέση;

Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ίσως το σημαντικότερο πεδίο εξέλιξης στη ζωή μας, γι’ αυτό και δεν είναι εύκολες. Πόσω δε μάλλον οι συντροφικές μας σχέσεις, μέσα από τις οποίες καθρεφτίζονται πτυχές της προσωπικότητάς μας, του υποσυνείδητου, των πεποιθήσεων και των προσδοκιών μας. Οι σύντροφοί μας είναι, δηλαδή, ο καλύτερος καθρέφτης και δάσκαλός μας.

Το θέμα των σχέσεων έχει πολλές πτυχές. Εδώ θα ασχοληθούμε με τις κυριότερες αιτίες, από τις οποίες πηγάζουν τα προβλήματα, που αντιμετωπίζουμε.

1. Η σχέση μας με τον εαυτό μας. Εάν δεν τα βρούμε μαζί του, δεν θα μπορέσουμε να έχουμε αρμονική σχέση με κανένα. Εάν βιώνουμε έλλειμμα αξίας και αυτοπεποίθησης και περιμένουμε από το σύντροφό μας να γεμίσει το εσωτερικό κενό μας, αυτό δεν θα συμβεί ποτέ. Θα έχουμε προσδοκίες, που δεν θα εκπληρωθούν, θα αισθανόμαστε απόρριψη και αδικία και δεν θα μπορούμε να αγαπήσουμε πραγματικά. Θα έλκουμε μονίμως συντρόφους, που μας αμφισβητούν και μας υποτιμούν, ώστε να μπορέσουμε να καλλιεργήσουμε μέσα μας την αξία μας, την αυτοπαραδοχή μας και την αίσθηση της ασφάλειας.

2. Δεν ξέρουμε τι πραγματικά θέλουμε από τη ζωή μας. Βιώνοντας μία εσωτερική σύγκρουση, τη μεταφέρουμε στον εξωτερικό κόσμο και στη σχέση μας. Κάθε φορά που η συμπεριφορά του συντρόφου μας θα συντονίζεται με το κομμάτι του εαυτού μας, που καταπιέζεται και μένει ανικανοποίητο, εμείς θα θυμώνουμε και θα θεωρούμε ότι εκείνος ευθύνεται για το πρόβλημα.

3. Μεταθέτουμε την ευθύνη της πραγματικότητάς μας στο σύντροφό μας και αναλαμβάνουμε τη δική του. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργούμε σχέσεις αλληλοεξάρτησης. Τι εννοούμε με αυτό; Τον αγαπάμε μόνο όταν ικανοποιεί τις ανάγκες μας για ασφάλεια, αξία, απόλαυση κ.λπ. Όταν αυτές δεν ικανοποιούνται, η αγάπη μας κλονίζεται. Θέλουμε να είναι καλά, μόνο όταν είναι μαζί μας. Όταν νιώθουμε ότι ο άλλος δεν μας αγαπά, χάνουμε την αυτοεκτίμηση και την αυταξία μας. Επίσης, παίρνουμε αξία, όταν μας χρειάζεται. Εάν δεν είναι καλά, δεν αξίζουμε εμείς. Εάν δεν είναι ευτυχισμένος, δεν έχουμε δικαίωμα ούτε εμείς στην ευτυχία. Με άλλα λόγια: «είμαι καλά, μόνο όταν με χρειάζεσαι» και «δεν μπορώ να είμαι καλά, όταν εσύ δεν είσαι». Παίρνω αξία και αισθάνομαι ασφάλεια μέσα από αυτή την εξάρτηση. Άρα εσύ είσαι υπεύθυνος για τη ζωή μου κι εγώ για τη δική σου. Σου έχω δώσει τα κλειδιά της πραγματικότητάς μου και έχω κρατήσει τα δικά σου, αντί να συμβαίνει το αντίθετο.

4. Δεν έχουμε μάθει την τέχνη της αποτελεσματικής επικοινωνίας. Αντί να πούμε στο σύντροφό μας πώς αισθανόμαστε και τι χρειαζόμαστε, εξαπολύουμε ένα «κατηγορώ» που βάζει τον άλλον σε θέση άμυνας και κατ’ επέκταση επίθεσης. Τα αρνητικά συναισθήματα γίνονται ένα μπαλάκι του πινγκ-πονγκ που ο ένας πετάει στον άλλον. Και βέβαια δεν έχουμε μάθει να ακούμε και την άλλη πλευρά.

5. Έχουμε αρνητικά πρότυπα από τις σχέσεις που βλέπουμε γύρω μας. Μεταφέρουμε στη δική μας σχέση, τη σχέση των γονιών μας μεταξύ τους αλλά και με εμάς. Επηρεαζόμαστε επίσης από όσα έχουμε βιώσει στο παρελθόν, αποδίδοντας στον τωρινό μας σύντροφο κίνητρα, που πιθανόν να μην έχει, γιατί φοβόμαστε ότι θα πληγωθούμε.

Σε κάθε περίπτωση, το σημείο αναφοράς είναι ο εαυτός μας. Από εδώ ξεκινούν όλα. Είναι η πρώτη σχέση που πρέπει να φροντίσουμε, προκειμένου να δημιουργήσουμε σχέσεις συνειδητής αγάπης και αλληλοσυμπαράστασης. Αλληλοσυμπαράσταση σημαίνει βαδίζω μαζί σου το μονοπάτι της εξέλιξης, σέβομαι τον εαυτό μου και εσένα, σου δίνω αγάπη από το περίσσευμά μου γιατί αγαπώ εμένα, σου δίνω τα κλειδιά της ευτυχίας σου και παίρνω πίσω τα δικά μου, θέλω να είσαι καλά με ή χωρίς εμένα και θα είμαι καλά με ή χωρίς εσένα.