ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΟΝ «ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ» ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΩΝ

Σαν βόμβα έσκασε το δημοσίευμα της ιταλικής εφημερίδας «La Stampa», σύμφωνα με το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση «αποφάσισε ότι τα συμβόλαια με τις εταιρείες που παράγουν εμβόλια ιογενούς φορέα, τα οποία ισχύουν για το τρέχον έτος, δεν θα ανανεωθούν μετά τη λήξη τους». Σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί μία τέτοια απόφαση, η Ένωση θα σταματήσει τη συνεργασία της με τις εταιρίες Astra Zeneca και Johnson & Johnosn.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόμοιας τεχνολογίας είναι και το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V, ενώ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας, οι Βρυξέλλες προσανατολίζονται αποκλειστικά πλέον στα σκευάσματα των Pfizer/Biontech και της Moderna.

Επισημαίνεται ότι το Reuters, σε δημοσίευμά του, επικαλείται ανώνυμη πηγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία δήλωσε τη δυσφορία της σχετικά με τις καθυστερήσεις των εμβολίων της Johnson & Johnson και τα περιστατικά θρομβώσεων που καταγράφηκαν κατά τη χορήγησή τους. Παράλληλα, οι υγειονομικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών αποφάσισαν να αναστείλουν τη χρήση του, έως ότου διευκρινιστεί το τι ακριβώς συμβαίνει.

Η «κούρσα» των εμβολίων

Η πανδημία του κορωνοϊού είναι μία ανθρώπινη τραγωδία, η οποία ήρθε να αλλάξει συθέμελα τον τρόπο ζωής και της κοινωνικής οργάνωσης, ενώ μέχρι σήμερα έχει στοιχίσει τη ζωή 3 εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη. Μάλιστα, στη χώρα μας έχουν καταγραφεί περισσότερα από 9.000 θύματα.

Μέσα στη δίνη της πανδημίας, η συνεργασία της επιστημονικής κοινότητας και η αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων συνέβαλαν στη δημιουργία εμβολίων σε χρόνο ρεκόρ. Ποτέ άλλοτε στη σύγχρονη, ανθρώπινη ιστορία δεν υπήρξαν τόσο συντονισμένες και στοχευμένες κινήσεις για να εξασφαλιστεί το πολυπόθητο εμβόλιο, που θα έφερνε ξανά «πνοή ελευθερίας» στην ανθρώπινη καθημερινότητα.

Από τη μία πλευρά, η αποτελεσματικότητα των περισσότερων εμβολίων που έχουν παραχθεί είναι πολύ υψηλή, γεγονός το οποίο έχει γεννήσει ελπίδα σε όλο τον πλανήτη, από την άλλη, τα οικονομικά παζάρια ανάμεσα στις φαρμακοβιομηχανίες και τις κυβερνήσεις, σε συνδυασμό με τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις έχουν δημιουργήσει καθυστερήσεις στην παράδοση του απαραίτητου αριθμού εμβολίων, κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα ασκείται δριμεία κριτική στα ηγετικά κλιμάκια της Ένωσης για λάθη και παραλείψεις που έχουν δυσχεράνει την έγκαιρη και μαζική διανομή των σκευασμάτων. Πολιτικοί και επιστήμονες, φορείς της κοινωνίας των πολιτών κάνουν λόγο για ένα «οικονομικό παιχνίδι» στις πλάτες των ανθρώπινων ζωών.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, πριν από δύο μήνες, μίλησε για τον «εθνικισμό των εμβολίων». Πρόκειται για μία συνθήκη κατά την οποία, ενώ «αυξάνεται ο αριθμός των επιλογών ως προς τον εμβολιασμό, οι τρέχουσες παραγωγικές δυνατότητες καλύπτουν μόνο πολύ μικρό μέρος της παγκόσμιας ζήτησης». Την ίδια ώρα, μεγάλα τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχουν ακόμη πρόσβαση στα εμβόλια, γεγονός το οποίο αυξάνει ραγδαία τα κρούσματα και τους θανάτους.

Περί αποτελεσματικότητας

Από την πλευρά της, η εταιρία Moderna έχει ανακοινώσει ότι το εμβόλιό της, που χορηγείται με δύο δόσεις έχει αποτελεσματικότητα 90%. Όπως επισημαίνει και ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος, αναφορικά με το σκεύασμα των Janssen/ohnson & Johnson, το οποίο είναι μονοδοσικό, η προστασία από τις σοβαρές επιπτώσεις της νόσου αγγίζει το 85%. Το εμβόλιο της Pfizer/Bionteck προσφέρει 92% αποτελεσματικότητα 7 ημέρες μετά τη 2η^ηδόση. Για το εμβόλιο της Astrazeneca, Αμερικανοί επιστήμονες, σε πρόσφατη έρευνα, υποστηρίζουν ότι εξασφαλίζεται προστασία έναντι του επικρατούντος στελέχους του ιού σε ποσοστό 79%. Παράλληλα, σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet», το ρωσικό εμβόλιο SPUTNIK V, κατά την 3η φάση των κλινικών δοκιμών, παρουσιάζει αποτελεσματικότητα 91,6%. Την ίδια ώρα, χαμηλή αποτελεσματικότητα φαίνεται να έχει το κινεζικό εμβόλιο της Sinovac, ενώ τις τελευταίες ημέρες ανακοινώθηκε ότι και η μικρή Κούβα αναμένεται να εγκρίνει δικό της εμβόλιο κατά της Covid-19.

Στο μεταξύ, η διεθνής κοινότητα βρίσκεται επί ποδός με τα εμβόλια της AstraZeneca και των Janssen/Johnson & Johnson να αποτελούν την αιχμή του δόρατος. Οι περιπτώσεις θρομβώσεων που έχουν εμφανιστεί σε πολίτες κατά τη χορήγηση των δύο εμβολίων έχει δημιουργήσει ανησυχία, ενώ μία σειρά κυβερνήσεων αναπροσαρμόζει ή παγώνει τα εμβολιαστικά της προγράμματα για λόγους δημόσιας υγείας.

«Κερδίζουν δισεκατομμύρια»

Στην κούρσα των εμβολιασμών, από την Ανατολή μέχρι τη Δύση, οι κυβερνήσεις σχεδιάζουν τη δημιουργία εγχώριων μονάδων παραγωγής εμβολίων, γεγονός το οποίο, όπως σημειώνει το Reuters, πρόκειται να αναδιαμορφώσει της παγκόσμια εικόνα της βιομηχανίας στο σύνολό της. Ταυτόχρονα, η Γερμανία φιλοδοξεί να μετατραπεί σε καίριο παραγωγό εμβολίων. Βραζιλία, Ιαπωνία και Αυστραλία έχουν προχωρήσει σε συμφωνίες για το εμβόλιο της Οξφόρδης, ενώ Δανία, Ισραήλ, Αυστρία, Καναδάς και μία σειρά άλλων χωρών προσανατολίζονται στη δημιουργία δικών τους εμβολίων.

Στον απόηχο του Brexit, μετά και τις τριβές που δημιουργήθηκαν ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Βρετανία αποφασίστηκε η μείωση του αριθμού των εμβολίων που κατασκευάζονται εντός της Ένωσης και διοχετεύονται σε τρίτες χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το επόμενο διάστημα, η IDT Biologika και η AstraZeneca αναμένεται να δαπανήσουν 100 εκατομμύρια ευρώ για τη δημιουργία νέων μονάδων βιομηχανικής παραγωγής. Από την πλευρά της, η γερμανική κυβέρνηση σκοπεύει στην παραγωγή 2 δισεκατομμυρίων δόσεων σε συνεργασία με την IDT.

Η κατασκευή του εμβολίου των Janssen/Johnson & Johnson δημιουργείται πρωτογενώς στην Ολλανδία και στη συνέχεια «εμφιαλώνεται» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αντίστοιχα, τα εμβόλια της Moderna παράγονται στην Ελβετία και μετά στέλνονται στην Ισπανία και από κει σε άλλες χώρες κατόπιν εμφιάλωσης. Στη Γερμανία, η BioNTech προχώρησε στην ενοικίαση νέων μονάδων παραγωγής, με την Bayer από την άλλη να έχει δηλώσει ότι θα συνεργαστεί με την Cure Vac.

Κατά το τρέχον έτος οι Pfizer/BioNTech αναμένεται να έχουν καθαρό κέρδος 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων από πωλήσεις που θα φτάσουν τα 15 δισεκατομμύρια. Σύμφωνα με διεθνείς αναλύσεις, το εν λόγω εμβόλιο αναμένεται να είναι -αν όχι το πιο κερδοφόρο- ένα από τα πιο κερδοφόρα φάρμακα που έχουν παραχθεί ποτέ.

Οι «Financial Times», αναφορικά με το εμβόλιο της AstraZeneca, σημειώνουν ότι η περίοδος «μη κερδοφορίας» έχει ημερομηνία λήξης τα τέλη Ιουνίου του 2021. Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία είχε ανακοινώσει ότι, τις μέρες της επέλασης της πανδημίας, δεν αποσκοπεί στη συσσώρευση κερδών αλλά στην προστασία ανθρώπινων ζωών, πράγμα το οποίο φαίνεται να ξεθωριάζει μπροστά στον πακτωλό χρημάτων που αναμένεται να βγάλει. Η εταιρεία Moderna έχει υπογράψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση συμβόλαιο 160 εκατομμυρίων δόσεων και με τη Βρετανία 17 εκατομμύρια δόσεις. Τα καθαρά κέρδη της εταιρείας υπολογίζονται πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο βρετανικός Τύπος αποκάλυψε ότι το «μπρα ντε φερ», ανάμεσα στους μεγάλους οικονομικούς κολοσσούς καλά κρατεί. Επισημαίνεται ότι η Moderna πουλά στην αμερικανική κυβέρνηση 25 δολάρια την κάθε δόση εμβολίου, ενώ η τιμή κυμαίνεται από 32 μέχρι 37 δολάρια για άλλες χώρες. Η AstraZeneca πουλά 3 με 4 δολάρια τη δόση. Το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson τιμολογείται στα 10 δολάρια, ενώ 19 δολάρια κοστίζει η εμβολιαστική δόση των Pfizer/BioNTech.

Βλέποντας κανείς τους αριθμούς μπορεί να διαπιστώσει ότι η υγειονομική κρίση του κορωνοϊού αποτελεί μία χρυσή ευκαιρία για τεράστια κέρδη, τη στιγμή που χιλιάδες άνθρωποι χάνουν καθημερινά τη ζωή τους. Η σωτηρία των ανθρώπων γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης πολυεθνικών εταιρειών, που βλέπουν σε άλλη μία κρίση δυνατότητες πλουτισμού στις πλάτες των πολλών. Πόσο κοστίζει άραγε μία ανθρώπινη ζωή μπροστά στα σχέδια που κάνει το «αόρατο χέρι» της αγοράς;