ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ: ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΘΑΚΗ
Ο αιώνιος έφηβος Σταύρος Ξαρχάκος τάραξε τα καλλιτεχνικά νερά με την καλλιέργεια ψυχής που διαθέτει, με τη μουσική του παιδεία, τη σεμνότητά του και το σπουδαίο έργο του
του Francesco Vitali
Υπάρχουν άνθρωποι που εμφανίζονται στη ζωή σου ή στην κοινωνία με έναν τρόπο σχεδόν υπερβατικό. Δεν φωνάζουν. Δεν επιβάλλονται. Δεν χρειάζονται επιβεβαίωση. Είναι εκεί. Παρόντες. Σαν να υπήρχαν πάντα. Σαν να γεννήθηκαν για να προσφέρουν.
Η Ελένη Μπούση είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Και δεν το λέω αυτό με καμία διάθεση υπερβολής. Το λέω με τη βαθιά γνώση της προσωπικότητάς της, της ζωής της, του τρόπου με τον οποίο η ίδια επέλεξε να σταθεί απέναντι στον κόσμο.
Η Ελένη δεν “ασχολείται” με τη φιλανθρωπία. Δεν την προσεγγίζει ως ρόλο ή ως καθήκον. Τη ζει. Είναι ο τρόπος με τον οποίο αναπνέει. Κάθε της πράξη είναι ένα νήμα που ενώνει ανάγκες με ελπίδες, ανθρώπους με λύσεις, καρδιές με άλλες καρδιές. Δεν είναι ακτιβίστρια. Είναι ενσάρκωση της προσφοράς, χωρίς επιδεικτικότητα, χωρίς στρατηγική εξωστρέφειας. Αυτό που για άλλους είναι δημόσια εικόνα, για εκείνη είναι φυσική κίνηση της ψυχής της.
Η οικογένειά της υπήρξε πάντα το θεμέλιο. Ένα δυναμικό περιβάλλον, γεμάτο αγάπη, πίστη, χιούμορ, επιμονή και βαθιά σύνδεση. Ο σύζυγός της, τα παιδιά της, οι φίλοι της, την γνωρίζουν ως μία γυναίκα που δίνει τον εαυτό της με τρόπο απόλυτο. Η σχέση της με τα παιδιά της δεν είναι απλώς μητρική. Είναι εμπνευστική. Τους μετέδωσε όχι μόνο αξίες αλλά και μία αρχοντιά στο πώς στεκόμαστε απέναντι στη ζωή και στους άλλους.
Αυτό το αξιακό υπόβαθρο γίνεται εμφανές μέσα από κάθε δράση της. Δεν υπάρχει ένας μόνο φιλανθρωπικός σκοπός στον οποίο αφιερώνεται. Υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα ζωής αφιερωμένο στην ανακούφιση του πόνου, στην ελπίδα, στην αποκατάσταση της αξιοπρέπειας.
Η ηγετική της παρουσία στο Greek American Rehabilitation & Care Centre δεν αφορά μόνο στην οικονομική του διάσωση. Αφορά στην αναγέννησή του ως πρότυπο φροντίδας για τους ηλικιωμένους της ομογένειας. Όταν το ίδρυμα κινδύνευε να κλείσει, η Ελένη δεν έκανε πίσω. Πήρε τις ευθύνες, βρήκε τους πόρους, αναδιοργάνωσε τις λειτουργίες και κατέστησε το GARCC ένα στολίδι κοινωνικής φροντίδας στο Σικάγο.
Το Hippocratic Cancer Research Foundation, το οποίο η ίδια ίδρυσε, δεν είναι ένα ακόμα ίδρυμα. Είναι ένα όραμα. Ένα όραμα όπου η επιστήμη και η αγάπη για τον άνθρωπο ενώνονται για να σώσουν ζωές. Με ετήσια gala που συγκεντρώνουν εκατομμύρια δολάρια, και με έμφαση στην πρωτοποριακή έρευνα στο Lurie Cancer Center του Northwestern, η Ελένη δεν παρακολουθεί απλώς την πρόοδο της έρευνας. Την επιταχύνει.
Δεν σταμάτησε εκεί. Με την ίδια αποφασιστικότητα στηρίζει παιδιά με αναπτυξιακές αναπηρίες στο Little City, μετέχει ενεργά στη Maryville Academy, χρηματοδοτεί καταφύγια κακοποιημένων γυναικών στην Ελλάδα, βοηθά στην εκπαίδευση ορφανών παιδιών στην Κένυα, ανακαινίζει εκκλησίες, στηρίζει Μονές, και είναι ενεργό μέλος του Ecumenical Patriarch Bartholomew Foundation. Δεν υπάρχουν όρια στη γεωγραφία ή στη θεματολογία της προσφοράς της. Από το Σικάγο έως την Αθήνα, από το Πατριαρχείο μέχρι την Κένυα, η Ελένη είναι εκεί όπου υπάρχει ανάγκη. Και το πιο εντυπωσιακό είναι πως ποτέ δεν το αναδεικνύει η ίδια.
Ποτέ δεν θα τη δεις να μιλά για αυτά που έκανε. Δεν θα την ακούσεις να διεκδικεί εύσημα. Γιατί για εκείνη, η προσφορά δεν είναι έργο. Είναι τρόπος ύπαρξης. Και εκεί ακριβώς βρίσκεται η διαφορά. Δεν δίνει για να φανεί. Δίνει γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς.
Η πίστη της είναι η αόρατη ραχοκοκαλιά πίσω από όλα. Όχι ως σύστημα, όχι ως ηθική διδασκαλία, αλλά ως βιωμένη πράξη. Η Ελένη προσεύχεται. Όχι για να αλλάξει τα πράγματα. Αλλά για να σταθεί με αγάπη δίπλα στους άλλους όσο αλλάζουν. Πιστεύει πως η θεία χάρη περνάει μέσα από ανθρώπινα χέρια. Και τα δικά της χέρια, τα έχει απλώσει σε όποιον την χρειάζεται.
Δεν έχω ξαναδεί κάποιον που να μπαίνει σε μια αίθουσα και να αλλάζει τη θερμοκρασία της χωρίς να πει λέξη. Η παρουσία της έχει αυτή τη σπάνια ποιότητα: είναι ταυτόχρονα επιβλητική και παρηγορητική. Μπορεί να δώσει διαταγή και να κρατήσει το χέρι ενός παιδιού στην ίδια ανάσα. Να γράψει επιταγές και να φτιάξει καφέ για μια γιαγιά. Να χτίσει οργανισμούς και να κλάψει σιωπηλά με μια μητέρα που έχασε το παιδί της.
Η ομογένεια την γνωρίζει. Όχι γιατί την είδε σε πρωτοσέλιδα. Αλλά γιατί τη συνάντησε. Στην ενορία, σε εκδηλώσεις, στο τηλέφωνο, στα δύσκολα. Είναι η γυναίκα που δεν θα ξεχάσει το πρόσωπό σου. Που θα ακούσει. Που θα ξανατηλεφωνήσει. Που θα πει την καλημέρα, αλλά θα μείνει για να ακούσει και τη σιωπή σου. Είναι η γυναίκα που θα σηκώσει τηλέφωνο μες στη νύχτα, γιατί κάποιος χρειάζεται βοήθεια. Και το κάνει χωρίς δεύτερη σκέψη.
Όταν ανακοίνωσε πως γράφει βιβλίο, δεν εξέπληξε κανέναν. Ήταν αναμενόμενο. Το μόνο ερώτημα ήταν πότε. Γιατί όλοι καταλάβαμε ότι είχε φτάσει η ώρα να δώσει φωνή σε όλες τις γυναίκες που είχε συναντήσει, σε όλες τις ιστορίες που την είχαν διαπεράσει. Το Bold Resilient Women – Breaking Barriers Around the World είναι ακριβώς αυτό. Μια μαρτυρία για τη δύναμη που αντέχει. Για την πίστη που επιμένει. Για τις γυναίκες που δεν έσκυψαν το κεφάλι όταν όλα έλεγαν να το κάνουν. Το έγραψε για να γίνει φως σε γυναίκες που το χρειάζονται. Και να θυμίσει σε όλους μας ότι η δύναμη είναι συχνά σιωπηλή, αλλά ποτέ αδύναμη.
Το βιβλίο αυτό δεν είναι απλώς εμπειρία. Είναι εργαλείο. Και με τη σφραγίδα της Ελένης, όλα τα έσοδα κατευθύνονται στα φιλανθρωπικά της ιδρύματα. Όχι μόνο για να συνεχίσουν το έργο τους, αλλά για να γίνουν φάρος και σε άλλους που θέλουν να δημιουργήσουν. Επειδή για εκείνη, το “δίνω” είναι πάντα συνώνυμο του “πολλαπλασιάζω”.
Δεν γνωρίζω πολλούς ανθρώπους που να με έκαναν να σκεφτώ σοβαρά τη φράση “να είσαι το παράδειγμα που εύχεσαι να υπήρχε”. Η Ελένη είναι αυτό το παράδειγμα. Και όπως κάθε παράδειγμα που φωτίζει, δεν σε διατάζει να την ακολουθήσεις. Σε εμπνέει να σταθείς όρθιος.
Και το πιο όμορφο είναι ότι τίποτα δεν τελειώνει εδώ. Για την Ελένη, κάθε κεφάλαιο είναι η αρχή ενός άλλου. Κάθε πράξη προσφοράς είναι σπόρος που φυτεύεται για να ανθίσει αλλού, σε άλλους, σε νέες κοινότητες, σε νέους ανθρώπους. Το έργο της δεν είναι απολογισμός. Είναι υπόσχεση. Υπόσχεση ότι όσο υπάρχουν άνθρωποι που πονάνε, εκείνη θα είναι κάπου κοντά. Ίσως αθόρυβα. Ίσως διακριτικά. Αλλά πάντα με παρουσία. Πάντα με πίστη. Πάντα με αγάπη.
Η Ελένη Μπούση δεν τελειώνει σε όσα έκανε. Μόλις ξεκινάει με όλα όσα εμπνέει.
Francesco Vitali
Λος Άντζελες, 2025