ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΕΝ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΗΝ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ

Οι επιστήμονες επιμένουν ότι ένα σημαντικό μέτρο προστασίας από την πανδημία, είναι να αυξηθεί η τηλεργασία στην Ελλάδα στο 70%. Πόσο εφικτό είναι αυτό όμως για την Ελλάδα;

Η τηλεργασία στην πρώτη καραντίνα

Τον Μάρτιο του 2020, όταν βιώσαμε την πρώτη καραντίνα, παρά τα χαμηλά κρούσματα τότε, η χώρα μπήκε σε μια πρωτόγνωρη συνθήκη. Η μετάβαση έγινε απότομα όσο και ξαφνικά, σε ένα εντελώς καινούργιο περιβάλλον, αναγκάζοντας τον εργασιακό κόσμο, και τους ιθύνοντες των επιχειρήσεων να προσαρμοστούν. Τα απόνερα ήταν να ξεκινήσει η τηλεργασία με εντελώς ερασιτεχνικό τρόπο, ενώ οι μεγαλύτερες εταιρίες είχαν καλύτερο οπλοστάσιο, ώστε να επιταχύνουν την διαδικασία χωρίς να μειωθεί η παραγωγικότητα.

Έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών έδειξε, ότι περίπου το 60% του εργασιακού κόσμου τον Νοέμβριο του 2020 ήταν σε τηλεργασία και μάλιστα οι μισοί εργάζονταν συστηματικά από το σπίτι. Για το στατιστικό δείγμα της έρευνας, ερωτήθηκαν εργαζόμενοι σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, δημόσιοι υπάλληλοι, και εργαζόμενοι σε οργανώσεις τύπου ΜΚΟ.

Οι μισοί περίπου από τους ερωτηθέντες ήταν γονείς και ο μέσος όρος ηλικίας τους ήταν περίπου τα 41 έτη. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία τηλεργασίας κι έτσι αναγκάστηκαν μέσα σε δύσκολα και αχαρτογράφητα νερά, να προσαρμοστούν με μεγάλη ταχύτητα στα νέα δεδομένα.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι η γενιά που διανύει τα 40 έτη και πάνω στην Ελλάδα, δεν είναι τόσο καλά εξοικειωμένη με την τεχνολογία, όσο οι γενιές που ακολουθούν, και δη οι νέοι σήμερα.

Η τηλεργασία ως εμπειρία, για πολλούς εργαζόμενους,μετατράπηκε σε ατελείωτες ώρες εργασίας από το σπίτι. Η οικία μετατράπηκε σε ένα απέραντο γραφείο, και οι υπολογιστές, τα smartphones, τα tablet, έγιναν βασικό μέρος της καθημερινότητας. Τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, επικοινωνία με φίλους, συγγενείς, meeting με συναδέλφους, όλα γίνονται μέσα από μια οθόνη.

Το θέμα της τηλεργασίας όμως, έβαλε και κάποια ζητήματα επί τάπητος για τους εργαζομένους.

Πολλοί αναρωτήθηκαν, αν δουλεύοντας μόνο και συνέχεια από το σπίτι, θα είχαν τις ίδιες ευκαιρίες εξέλιξης από αυτούς που συναντιούνται μεταξύ τους.

Ένα στοιχείο που προβλημάτισε ήταν η οικοδόμηση σχέσης εμπιστοσύνης με τον εργοδότη, όταν η εργασία γίνεται απρόσωπα από το σπίτι, χωρίς ανθρώπινη επαφή.

Η τηλεργασία όμως είχε και σημαντικές επιπτώσεις στην κοινωνικοποίηση των εργαζόμενων που τέθηκε υπό περιορισμό και αυτή λόγω των περιοριστικών μέτρων.

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο ερευνών που πραγματοποιήθηκαν αναφορικά με την ικανοποίηση των εργαζομένων από την τηλεργασία, ήταν ότι ήταν διαφορετικά τα αποτελέσματα, ανάλογα με τον τομέα απασχόλησης.

Για παράδειγμα, κάποιος που η βασική του εργασία έχει να κάνει με ανθρώπινη επαφή ή με παροχή βοήθειας, όπως συμβουλευτική, εκπαίδευση, παροχή πληροφοριών, ιατρική κτλ, του ήταν πολύ πιο δύσκολο να προσαρμοστεί κάνοντας την ίδια εργασία μέσα σε από μια οθόνη, εν αντιθέσει με εργαζόμενους που έχουν να κάνουν με νούμερα, δεδομένα, πληροφορική, back office εργασία κτλ

Διεθνείς έρευνες έδειξαν, ότι λόγω της πανδημίας, συντελείται μια τεράστια αλλαγή κουλτούρας σε σχέση με την εργασία. Οι επιχειρήσεις παγκοσμίως αναγκάστηκαν να βρουν τρόπους να ξεπεράσουν παραδοσιακούς φόβους που είχαν για την τηλεργασία, σε σχέση για παράδειγμα με την ασφάλεια δεδομένων και την πτώση της παραγωγικότητας επενδύοντας σε νέα συστήματα. Από την άλλη, η εργασία από το σπίτι μείωσε το φόβο των εργαζόμενων απέναντι στην πανδημία αφού είχαν την ευκαιρία να εργαστούν σε ένα προστατευμένο περιβάλλον.

Περισσότερες από 1 στις 3 επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν έχει θετική άποψη για την τηλεργασία

Ένα χρόνο μετά την πανδημία, πρόσφατη έρευνα του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), έρχεται να καταδείξει ότι περισσότερες από 1 στις 3 επιχειρήσεις δεν έχουν θετική άποψη για την τηλεργασία. Συγκεκριμένα μόνο το 21% αξιολογεί θετικά το θεσμό, ενώ το 36% αυτών έχουν αρνητική άποψη για αυτόν τον τρόπο εργασίας.

Στις αιτίες δυσαρέσκειας, αρκεί να αναλογιστεί κανείς, ότι μια μικρή επιχείρηση,- και οι Ελλάδα έχει μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις- δεν μπορεί να διαθέτει ένα μεγάλο κεφάλαιο, και τέτοιες υλικοτεχνικές δομές, για να διασφαλίσει μια υψηλή κάλυψη σήματος, και ένα εικονικό περιβάλλον χωρίς προβλήματα.

Για αυτό και το 55% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι είχε πολύ συχνά προβλήματα σύνδεσης.

Επιπλέον, η Ελλάδα είναι παραδοσιακά μια χώρα με θερμό ταπεραμέντο, και υψηλή κουλτούρα στις διαπροσωπικές σχέσεις. Για τους περισσότερους Έλληνες, ο ερχομός στην εργασία, είναι και μια διαδικασία κοινωνικοποίησης, μια ρουτίνα που περιλαμβάνει από τον καφέ που θα παραγγείλουν το πρωί, τα νέα που θα ανταλλάξουν με τον συνάδελφο, ένα αστείο που θα μοιραστούν, μέχρι μια εκδήλωση ή μια γιορτή που θα συμμετάσχουν.

Το «υβριδικό» εργασιακό περιβάλλον, δεν μπορεί ανθήσει εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα όπως σε άλλες χώρες βιομηχανικού ενδιαφέροντος, και άλλης εργασιακής ρουτίνας. Επίσης η ομαδική εργασία, η ανταλλαγή ιδεών, το brainstorming, δεν ευνοούνται με τον ίδιο τρόπο στην απομακρυσμένη εργασία, γιατί δεν υπάρχει η ενέργεια, τα vibes, όπως όταν είναι δια ζώσης η επαφή.

Το συναίσθημα αυτό είναι παρόμοιο, με το συναίσθημα για ένα αγαπημένο πρόσωπο. Δεν μπορούν τα συναισθήματα να περάσουν από την οθόνη, με την ίδια ευκολία που θα περάσουν όταν υπάρχει το κοίταγμα, το άγγιγμα, και η επαφή.

Ακόμα λοιπόν και αν η τεχνολογία, φτάσει στο ανώτατο επίπεδο, ακόμα και αν όλα γίνουν virtual, ο άνθρωπος πάντα θα θέλει να νιώθει. Τους φίλους, τους συναδέλφους, τους αγαπημένους, τους συγγενείς. Και σε μία οθόνη, κλεισμένος σε ένα σπίτι, και μάλιστα για μήνες, είναι δύσκολο να νιώσεις δημιουργικός, ή παραγωγικός. Γιατί λείπει το συναίσθημα που είναι κινητήριος δύναμη. Και αυτό μπορεί να είναι, το άρωμα του καφέ, από το αγαπημένο μαγαζάκι έξω από τη δουλειά, το χαμόγελο του συναδέλφου, και το χτύπημα στην πλάτη, η δημιουργική ένταση πάνω σε μια ιδέα, και τόσα άλλα..