ΤΟ ΜΑΚΡΥ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΔΥΝΑΜΙΤΙΖΕΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Χωρίς υψηλές προσδοκίες θα πραγματοποιηθεί μια ακόμα συνάντηση για την επίλυση του Κυπριακού στη Νέα Υόρκη στις αρχές του επόμενου μήνα. Σε Αθήνα και Λευκωσία υπάρχει κινητικότητα, ωστόσο ο πήχης είναι χαμηλά με δεδομένα τα μηνύματα που έρχονται από την άλλη πλευρά: Επικεφαλής της τουρκοκυπριακής κοινότητας θα είναι ο νέος ηγέτης του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ, ο εκλεκτός του Ρ.Τ. Ερντογάν, ο οποίος τον πριμοδότησε αφειδώς προκειμένου να κερδίσει τις πρόσφατες εκλογές. Ενταγμένος στη σκληρή γραμμή της Άγκυρας, ο Τατάρ έχει ξεκαθαρίσει ότι η μόνη βιώσιμη λύση είναι αυτή των δύο κρατών, καθιστώντας απαγορευτική κάθε σκέψη για μια συναινετική πορεία στις συζητήσεις.

Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Αναστασιάδης είχαν τηλεφωνική επικοινωνία, προκειμένου να συζητηθούν λεπτομέρειες ενόψει των συζητήσεων όπου διαπίστωσαν «ταύτιση απόψεων επί των θεμάτων αρχής καθώς και ως προς την επιδιωκόμενη βάση λύσης του Κυπριακού», σύμφωνα με ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κ. Κούσιου. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα βρεθεί στη Μεγαλόνησο τις επόμενες ημέρες για συνομιλίες και εκ του σύνεγγυς με τον Κύπριο Πρόεδρο, στο πλαίσιο του καθιερωμένου «η Λευκωσία αποφασίζει, η Αθήνα συμπαρίσταται».

Η άτυπη πενταμερής ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά και τις εγγυήτριες δυνάμεις, Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία, διοργανώθηκε από τον γ.γ. του ΟΗΕ, Αντ. Γκουτέρες. «Η συνάντηση αυτή αποφασίσαμε να είναι άτυπη και χωρίς προϋποθέσεις. Οι πλευρές έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν ειλικρινά πώς βλέπουν το μέλλον. Έχω λάβει μια εντολή από το Συμβούλιο Ασφαλείας για τις διαπραγματεύσεις, η οποία αναφέρεται στη διζωνική και δικοινοτική λύση. Αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο να παρουσιάσουν οι πλευρές τις θέσεις τους. Είμαι πάντα έτοιμος να πάω στο Συμβούλιο Ασφαλείας αν υπάρχει μια συμφωνία των πλευρών να διευρύνουν το πεδίο των διαπραγματεύσεων. Το πρώτο βήμα είναι να τους φέρουμε κοντά, να τους ακούσουμε και να δούμε το αποτέλεσμα της συζήτησης», ήταν το προαγγελτικό μήνυμα του Γκουτέρες, προκαλώντας αντιδράσεις και στις δυο πλευρές, στη μεν κυπριακή η αποστροφή περί παρουσίασης των θέσεων των δύο πλευρών, στη δε τουρκική η «επιμονή του Συμβουλίου Ασφαλείας στη διζωνική και δικοινοτική λύση»…

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη να μετέχει στις συζητήσεις σε άτυπο και πρωταρχικό επίπεδο, που σημαίνει ότι σε αυτήν τη φάση οι δυο πλευρές όντως θα παρουσιάσουν μόνο τις θέσεις τους για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Όπως συνεχίζουν οι πηγές, «δεν πρέπει να περιμένουμε κάτι θεαματικό, ιδίως από τη στιγμή που οι πρώτες δηλώσεις Τατάρ, από τη μέρα που εξελέγη μέχρι σήμερα, κινούνται στις ακραίες τουρκικές θέσεις περί δημιουργίας δυο κρατών». Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα πληροφορίες, η Ελλάδα θα εκπροσωπηθεί από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία σε ανώτερο επίπεδο, από τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.

Ακραίος με το «καλημέρα»

Όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των «εκλογών» στο ψευδοκράτος τον περασμένο Οκτώβριο, ακόμα και ο πιο αισιόδοξος παράγοντας από ελληνικής πλευράς αντιλήφθηκε ότι το Κυπριακό εισέρχεται σε μια πολύ δύσκολη στροφή. Ο εκλεκτός του Ερντογάν, Ερσίν Τατάρ, αναδείχθηκε νικητής έναντι του μετριοπαθούς Μουσταφά Ακιντζί και από την αρχή ξεκαθάρισε στην κυπριακή πλευρά και τον ΟΗΕ ότι η επίλυση του ζητήματος μπαίνει σε νέα φάση. Με άλλα λόγια, στον νέο γύρο συνομιλιών η τουρκοκυπριακή πλευρά θα αρχίσει με βάση τη δημιουργία δύο κρατών και την defacto διχοτόμηση.

«Μετά την εκλογή του, δήλωσε ευθέως ότι έφτασε ο καιρός να μιλήσουμε για νέες προτάσεις στο Κυπριακό, συμπεριλαμβανομένης και της λύσης δύο κρατών. Αν όντως εκλέχθηκε για να προωθήσει τη διχοτόμηση της Κύπρου και την υπακοή του στον Ερντογάν, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν για την Ελληνοκυπριακή πλευρά και θα πρέπει να αντιδράσουμε άμεσα ζητώντας στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα. Πιθανόν να προκύψει αντίδραση και από προοδευτικούς Τουρκοκύπριους, οι οποίοι είναι αρκετά απογοητευμένοι από τις απαράδεκτες δηλώσεις του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη και ιδιαίτερα την υποταγή του στον Ερντογάν», μας τονίζει ο δήμαρχος Δερύνειας, Άντρος Καραγιάννης. Η τουρκική πλευρά θα προσπαθήσει να περάσει ότι η δημιουργία ομοσπονδίας είναι ξεπερασμένη και θα αποδειχθεί άτεγκτη σε ό,τι έχει να κάνει με την παρουσία των εγγυήσεων και των τουρκικών στρατευμάτων.

Ο Ερντογάν εννοείται ότι εργαλειοποιεί το Κυπριακό, εντάσσοντάς το στις ελληνοτουρκικές διαφορές, στις ευρωτουρκικές σχέσεις και στην αναβάθμιση του ρόλου της χώρας του στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Σε αυτό το πλαίσιο «έπαιξε τα ρέστα του» για να εκλεγεί ο Τατάρ στη θέση του «ενοχλητικού» Ακιντζί, που είχε αναπτύξει σχέση συνεννόησης με τον Αναστασιάδη και που δεν υπάκουε τυφλά στις εντολές του Σουλτάνου. Έτσι κατέφυγε σε μια άνευ προηγουμένου προπαγάνδα υπέρ του Τατάρ, υποσχέθηκε επενδύσεις, προχώρησε στις προκλητικές ενέργειες με το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου και τις βόλτες του Barbaros στην κυπριακή ΑΟΖ και πίεσε τους εποίκους να ψηφίσουν. Πριν καλά-καλά επισημοποιηθούν τα αποτελέσματα των «εκλογών» στο ψευδοκράτος αυτοπροσκλήθηκε για… πικ νικ στα Βαρώσεια, εκεί που υποσχέθηκε ότι θα χτιστεί ένα μεσογειακό Λας Βέγκας για γεμάτα πορτοφόλια Ανατολής και Δύσης.

«Η Τουρκία πιθανόν να ζητήσει ανταλλάγματα για να υπαναχωρήσει από τις αρχικές της θέσεις για τη δημιουργία δύο κρατών και δεν είναι τυχαίο που προωθεί το άνοιγμα των Βαρωσίων, προσπαθώντας να αποκομίσει πολιτικό όφελος από την Επιτροπή Αποζημιώσεων», σημειώνει ο δήμαρχος Δερύνειας.

Ωστόσο, η παρουσία Ερντογάν στα Κατεχόμενα μόνο προς την κατεύθυνση εξομάλυνσης δεν κινήθηκε. Κερασάκι στην τούρτα των προκλήσεων, η φωτογραφία με τον δολοφόνο του Σολομού Σολομού, Κενάν Ακίν, να στέκεται προσοχή στο τραπέζι Ερντογάν-Τατάρ.

Μονόδρομος για τη Λευκωσία

Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει συγκεκριμένη κατεύθυνση για να στοχεύσει στις επικείμενες συνομιλίες. «Η Ελληνοκυπριακή πλευρά θα πρέπει οπωσδήποτε να επιδιώξει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο Πλαίσιο Γκουτέρες και από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά για αποφυγή της προώθησης της διχοτόμησης του νησιού. Η αποδοχή του Πλαισίου Γκουτέρες θα μας φέρει σε πλεονεκτική θέση και η μπάλα θα βρίσκεται στην τουρκοκυπριακή πλευρά, η οποία θα αναγκαστεί είτε να το αποδεχτεί, είτε να συνεχίσει να μιλά για δύο κράτη. Εμείς θα πρέπει να δείξουμε καλή θέληση για έναρξη των διαπραγματεύσεων και την τήρηση των συμφωνηθέντων», σημειώνει ο κ. Καραγιάννης.

Οι επικείμενες συζητήσεις στη Νέα Υόρκη έχουν ενδιαφέρον για την αποτύπωση του κλίματος που επικρατεί αλλά και για την «παρθενική» παρουσία του Τατάρ σε μια τέτοιου τύπου Σύνοδο για το Κυπριακό, ιδίως από τη στιγμή που η «κυβέρνησή» του διέρχεται πολιτική κρίση, λίγους μόλις μήνες μετά την εκλογή της. Και ναι μεν υπάρχει η… πατρική παρουσία του Τσαβούσογλου, ωστόσο σε περίπτωση απόλυτης αδιαλλαξίας ελλοχεύει ο κίνδυνος για την τουρκοκυπριακή πλευρά να αναγκαστούν σε παρεμβάσεις, έστω επικοινωνιακές, ο ΟΗΕ, η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η νέα εξωτερική πολιτική της υπερδύναμης, διά χειρός Μπάιντεν και Μπλίνκεν, είναι ζητούμενο ιδίως αν συνεχιστεί από το σημείο που την άφησε ο Μάικ Πομπέο, κι αυτή ήταν της σκλήρυνσης της στάσης έναντι της Τουρκίας για τον ρόλο που επιτελεί στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε ισχύ είναι το κάλεσμα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να αναθεωρήσει η Άγκυρα τη μονομερή κίνηση του ανοίγματος των Βαρωσίων, ενώ ακόμα ηχεί στα αυτιά των συμμετεχόντων υπουργών Εξωτερικών της συμμαχίας η αποχαιρετιστήρια ομιλία του Πομπέο, στην οποία επιτέθηκε στην Άγκυρα για τις προκλητικές ενέργειές της σε Ανατολική Μεσόγειο, Συρία, Νακγόρνο Καραμπάχ και Λιβύη.

Υπάρχει πάντα και ένας σημαντικός, ο σημαντικότερος παράγοντας, στο εθνικό ζήτημα του Κυπριακού που πλήγωνε και πληγώνει: Οι ξεριζωμένοι των κατεχομένων, οι οποίοι βίωσαν για ακόμα μια φορά τον πόνο από το πρόσφατο άνοιγμα των Βαρωσίων. «Η Δερύνεια, ως ακριτική περιοχή που έχει χάσει το 75% της γης και ολόκληρη την παραλιακή της περιοχή, υποφέρει από την τουρκική εισβολή και κατοχή των εδαφών μας αλλά και από την ύπαρξη του συρματοπλέγματος και της Νεκρής Ζώνης. Παρ’ όλα αυτά, εμείς δεν τα παρατάμε και ούτε πρόκειται ως Τοπική Αρχή να επιτρέψουμε την εγκατάλειψη του Δήμου μας από τους δημότες», θυμίζει ο κ. Καραγιάννης, που πρωτοστατεί στις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στα οδοφράγματα ενάντια στην τουρκική κατοχή.