ΝΑ ΜΗ ΓΙΝΕΙ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΧΑΜΕΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αναμφίβολα το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για την Ευρώπη και για την Ελλάδα, που οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα χαθεί. Μια ευκαιρία για τη γρήγορη ανάκαμψη και την επανεκκίνηση της οικονομίας αλλά και ανόρθωσης της κοινωνίας, όπως και μία ευκαιρία μετασχηματισμού και αλλαγής του αναπτυξιακού μας υποδείγματος. Που μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά και στην αναστροφή της ροής του brain drain, ώστε να γυρίσουν οι νέοι μας επιστήμονες στην Ελλάδα.

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πρέπει να στοχεύει στο σύνολο της οικονομίας και της κοινωνίας, να μην απευθύνεται σε λίγους που βρίσκονται «κοντά» στο σύστημα εξουσίας και αποφάσεων, ούτε να επιδιώκει μια αναδιανομή προς όφελος των πολύ μεγάλων οικονομικών ομίλων, κάτι που αποδεικνύεται ότι είναι δυστυχώς το σχέδιο της Ν.Δ. Η απουσία των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων είναι ένα από τα κρίσιμα στοιχεία που απουσιάζουν από το Σχέδιο της κυβέρνησης Ν.Δ.

Στον αντίποδα, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επιδιώκει να στηριχθεί το σύνολο της κοινωνίας και της εργασίας, μετά το ισχυρό χτύπημα που δεχόμαστε από την πανδημία. Να στηριχθεί η παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας με έντονη την περιφερειακή διάσταση και με συμμετοχή των τοπικών φορέων, μία προσπάθεια που είχαμε αναλάβει με τη διεξαγωγή των Συνεδρίων για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας όταν ήμασταν κυβέρνηση. Επικεντρώνοντας στα τοπικά πλεονεκτήματα και στην ενεργοποίηση του παραγωγικού δυναμικού, για τη δημιουργία εγχώριας και τοπικής προστιθέμενης αξίας από καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Η διαβούλευση είναι άλλο ένα στοιχείο που απουσιάζει παντελώς από τη διαδικασία σύνταξης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, που παρουσίασε πρόσφατα η κυβέρνηση Ν.Δ. στη Βουλή. Απουσία διαβούλευσης και συνεννόησης για έναν σχεδιασμό που υπερβαίνει κατά πολύ τη θητεία της παρούσας κυβέρνησης και, κατά την άποψη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, θα έπρεπε να διασφαλίζει την ευρύτερη δυνατή συναίνεση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και στο σύνολο της κοινωνίας.

Αυτό επιβεβαιώνουν 83 οργανώσεις ενεργών πολιτών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, σε κοινή επιστολή τους, όπου σημειώνουν πως δεν έχουν λάβει μέρος σε καμία διαβούλευση και δεν έχουν ενημερωθεί για το σχέδιο της κυβέρνησης Ν.Δ. για την πράσινη μετάβαση, που καταλαμβάνει το σημαντικότερο μέρος των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Απαραίτητος επιπρόσθετα όρος, ώστε να επιτύχει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είναι να στοχεύει στις μεγάλες προκλήσεις για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, που είναι σε μεγαλύτερο βαθμό απαραίτητες για την Ελλάδα: την πράσινη μετάβαση και την ψηφιακή μετάβαση.

Με τα στοιχεία που έχουμε μέχρι σήμερα, προκύπτει ο κίνδυνος με το Σχέδιο Ανάκαμψης της Ν.Δ. η Ελλάδα να μείνει πολύ πίσω στον κλιματικό ανταγωνισμό, να διευρυνθούν οι κοινωνικές και εισοδηματικές ανισότητες στην κοινωνία, αλλά και να μεγαλώσει η «ψαλίδα» με τις ανεπτυγμένες χώρες/χώρες του Βορρά της Ε.Ε. Η λέξη ανισότητες και η αντιμετώπισή τους απουσιάζει επίσης πλήρως από το λεξιλόγιο και το Σχέδιο της Ν.Δ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με όσα δημοσιοποίησε η κυβέρνηση, στις μεταρρυθμίσεις για τον πράσινο μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας δεν προβλέπεται ούτε ένα ευρώ για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, ειδικά όταν η πανδημία έχει εντείνει το φαινόμενο, και καμία αναφορά στην αναγκαιότητα να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε ενέργεια με χαμηλό κόστος για όλα τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ώστε να επανεκκινήσουν μετά την πανδημία. Καμία πρόβλεψη χρηματοδότησης για επενδύσεις σε δημόσιες υποδομές και δίκτυα ενέργειας, παρά μόνο σχέδιο για πώλησή τους σε ιδιωτικά μονοπώλια, επιλογή που μειώνει τα ενεργειακά εργαλεία της πολιτείας.

Επιπλέον, όμως, το Σχέδιο είναι ανεπαρκές ως προς κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους, λαμβάνοντας υπόψη τους νέους φιλόδοξους και απαιτητικούς στόχους τής Ε.Ε. Κατ’ αρχήν, γιατί οι στόχοι του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα θα πρέπει να αναθεωρηθούν σύντομα με βάση τις κατευθύνσεις τής Ε.Ε., με στόχο μεγαλύτερη μείωση των εκπομπών CO2. Επιπλέον, γιατί το φυσικό κεφάλαιο της χώρας μας και η πλούσια και μοναδική βιοποικιλότητα πρέπει να γίνουν εφόδιο ανάπτυξης και όχι πόρος προς κατανάλωση και υποβάθμιση, όπως απεικονίζεται στις επιλογές της κυβέρνησης. Και τέλος, γιατί η κυκλική οικονομία και η μέγιστη αξιοποίηση και επαναχρησιμοποίηση των πόρων πρέπει να χαρακτηρίζει όλους τους τομείς της οικονομίας και να γίνει κτήμα και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, όχι μόνο στη μεταποίηση αλλά και στον αγροτοδιατροφικό τομέα και τον τουρισμό. Δυστυχώς, όσο πληθαίνουν οι αναφορές στη βιώσιμη ανάπτυξη, τόσο καθυστερούν οι πραγματικές αλλαγές στην πραγματική οικονομία και στο καταναλωτικό μοντέλο.

Υπάρχει όμως εναλλακτικό Σχέδιο, που να μπορεί να εγγυηθεί το όφελος του κοινωνικού συνόλου και την αλλαγή του αναπτυξιακού υποδείγματος, την πράσινη μετάβαση και την ανάκαμψη στην Ελλάδα;

Το Πρόγραμμα και οι προτάσεις τού ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ περιλαμβάνουν ένα άλλο παραγωγικό υπόδειγμα, μιας προοδευτικής και δίκαιης πολιτικής. Υπάρχουν σήμερα οι δυνατότητες, ώστε η οικονομία να αναπτύσσεται και να διαχέει τα οφέλη σε όλη την κοινωνία μειώνοντας τις ανισότητες. Οι τεχνολογικές εξελίξεις στην πράσινη ενέργεια δίνουν τη δυνατότητα αποκεντρωμένης παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ), με έμφαση στην κοινωνική οικονομία και στις ενεργειακές κοινότητες, ώστε να έχουμε πλουραλισμό παραγωγών και μείωση του κόστους στους τελικούς καταναλωτές.

Ως ΣΥΡΙΖΑ προτείνουμε το 50% των επενδύσεων σε ΑΠΕ να στοχεύει στα μικρά και συνεταιριστικά έργα, στην αυτοπαραγωγή-αυτοκατανάλωση, την παραγωγή και κατανάλωση δηλαδή ενέργειας από τα ίδια τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις (prosumers), μέσω της αξιοποίησης του «εργαλείου» των Ενεργειακών Κοινοτήτων που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Η αποκέντρωση στην παραγωγή σε συνδυασμό με μέτρα για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας επιτυγχάνουν ταυτόχρονα διάχυση οφέλους στην κοινωνία αλλά και εξασφάλιση του αγαθού της ενέργειας και για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Από την άλλη, η χρηματοδότηση από την πολιτεία και το Ταμείο Ανάκαμψης επενδύσεων στην εξοικονόμηση ενέργειας (π.χ. ενεργειακή αναβάθμιση, ενεργειακά αποδοτικότερος εξοπλισμός) για όσους δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στο αντίστοιχο επενδυτικό κόστος (οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά, χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις) δημιουργεί αντικείμενο εργασίας πολλών κατασκευαστικών επιχειρήσεων και επιστημόνων αλλά και μείωση των ανισοτήτων.

Αντίστοιχα, σε όλους τους τομείς της παραγωγής και της οικονομίας υπάρχει εναλλακτική πρόταση που είναι και οικονομικά βιώσιμη αλλά και περιβαλλοντικά και κοινωνικά δίκαιη. Αυτή πρέπει να είναι η προτεραιότητα της ελληνικής κοινωνίας, που οφείλουμε να θέσουμε σε εφαρμογή, γιατί αλλιώς ελλοχεύει ο κίνδυνος το Ταμείο Ανάκαμψης να γίνει η μεγαλύτερη χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα.